Kort pleidooi voor stilte

De moordaanslag in Parijs op journalisten van het satirische blad Charlie Hebdo is een gruweldaad ten koste van de menselijke waardigheid en de vrijheid van meningsuiting. De maatschappelijke gevolgen van de aanslag kunnen leiden tot spanningen en verdere escalatie van geweld. Naast vrijheid is dus ook vrede in het geding. Het is de kunst om voor zowel vrijheid als vrede oog te hebben. Sterker nog: ze kunnen niet zonder elkaar.

Wat me opvalt in het tumult op de sociale media en tijdens optredens van mensen op radio en televisie is soms de eenzijdigheid. Of ze leggen alle nadruk op de geschonden vrijheid van meningsuiting, vaak zonder zich te storen aan moslimhaat en grove generalisaties over bijvoorbeeld religie. Of ze waarschuwen tegen het stigmatiseren van bevolkingsgroepen en de islam, met de opmerking dat provocaties nu eenmaal tot provocaties leiden: een ondoordachte en onverantwoordelijke manier van bagatelliseren.

Eeuwenoude bronnen en tradities over wijsheid helpen ons verder. Kernboodschap: zonder compassie – zonder liefde – gaat het niet. We zouden ons allereerst moeten verplaatsen in de partner of in het kind van een redacteur of cartoonist die om het leven kwam. En in de familie van de 42-jarige Franse politieagent Ahmed die ook bij de dodelijke slachtoffers hoort. En in de ouders van de niets en niemand ontziende daders. En in de journalisten en medewerkers die de aanslag overleefden, gewond of ternauwernood ontkomen aan een genadeloze zee van kogels.

Misschien moeten we eerst gewoon stil worden. Misschien moeten we eerst luisteren. Respect tonen. Begrijpen dat het gaat om een strijd tussen liefde en haat. Niets meer en niets minder. Naar het nummer ‘All you need is love’ van de Beatles luisteren. Vriendelijk zijn voor een willekeurige onbekende. En beseffen dat blamen en framen vooral leidt tot vijandschap en haat. En dat we zonder liefde zelf ook de vrede om zeep helpen. En daarmee uiteindelijk de vrijheid vermorzelen.

Deze tekst verscheen eerder op de website www.nieuwwij.nl