Leven aan twee kanten van de Israëlische muur

Eén van de dingen die ik echt leuk vind, is vrienden op bezoek hebben. Ik zorg dan natuurlijk voor een lekker glaasje wijn, een biertje of, voor de alcoholvrije vrienden, een sapje. Ik ren regelmatig naar de keuken om hapjes te halen, kijk of iedereen nog volle glazen heeft. Van zo’n avond kan ik dan echt genieten. Het liefst met zoveel mogelijk mensen.

Wij wonen nu ruim een jaar in ons huis in Beit Safafa en ik heb nog maar één keer zo’n avondje kunnen organiseren. Met een paar Nederlandse vrienden die op bezoek kwamen.

Ons sociale leven speelt zich namelijk vooral af in Bethlehem, waar wij ook een alternatief café runnen. Wij hebben daar een grote groep vrienden, maar die kan ons niet thuis komen bezoeken. Tussen ons en hen in staat een grote muur, door Israël gebouwd. Wij kunnen wel naar Bethlehem, maar zij, onze Palestijnse vrienden uit Bethlehem, kunnen niet door de militaire checkpoint naar ons toe. Ze hebben nog nooit ons huis gezien, ze konden niet op kraamvisite komen en ik krijg ook geen verjaardagsbezoek. Het organiseren van gezellige etentjes gaat dus ook aan me voorbij.

Officieel gezien wonen wij in de Westbank, Palestijns gebied dus, dat wordt bezet door Israël. De grens met de Staat Israël, zoals die in 1948 werd vastgelegd, loopt ongeveer 200 meter ten westen van ons huis. Als de muur die Israël gebouwd heeft op de grens zou zijn gebouwd, zouden wij dus aan de Westbank kant van de muur wonen. Maar Israël heeft, op veel plaatsen, de muur een aantal kilometers naar het oosten gebouwd.

Het is dus niet zoals veel mensen denken, dat er aan de ene kant van de muur alleen maar Israëli’s wonen en aan de andere kant Palestijnen. Er wonen Palestijnen aan beide zijden van de muur èn er wonen Israëli’s aan beiden zijden van de muur.

De Palestijnen die vanuit Israël gezien achter de muur wonen hebben voor het grootste deel geen toegang tot Israël. Ook niet tot Jeruzalem.

Ons dorp ligt tussen Jeruzalem en Bethlehem in. Het dorp was altijd veel meer gericht op Bethlehem, omdat het maar 5 minuten rijden is met de auto naar het stadscentrum. Je hoeft maar één lange weg af. Inmiddels staat er een muur midden op die weg. En een militaire checkpoint. Soms is de checkpoint gesloten. Dan sta je voor de spreekwoordelijke dichte deur.

Nu hoor ik veel van de lezers al denken: ‘Tjsa, die muur, dat is niet leuk, maar wel een noodzakelijk kwaad. Die muur die is gebouwd om Israël te beschermen tegen aanslagen die werden gepleegd door Palestijnen.’

Inmiddels, na hier al een aantal jaren te wonen, ben ik niet alleen niet meer overtuigd van het nut van die muur, ik heb zelf gezien hoe relatief eenvoudig het is voor Palestijnen, die enig risico durven nemen, om naar de andere kant te geraken.

De muur is ten eerste nog niet afgebouwd. Er zijn nog veel plekken waar men gewoon vanuit de Westbank Israël kan binnen komen. Ten tweede zijn de checkpoints niet waterdicht. Het is niet zo moeilijk om via bepaalde checkpoints met de auto naar Jeruzalem te rijden zonder gecontroleerd te worden, als je maar met een auto met een geel kenteken rijdt (geregistreerd in Israël) en iemand achter het stuur hebt die er niet Arabisch uit ziet.

Verder werken er volgens het ministerie van Werkgelegenheid in Israël dagelijks zo’n tienduizend Palestijnen uit de Westbank illegaal in Jeruzalem. Het lukt dus tienduizend mensen om dagelijks over, onder of om die muur heen te komen. Als iemand zo overtuigd is dat hij het risico wil nemen om in Jeruzalem te komen werken, dan zou iemand die een aanslag wil plegen dat natuurlijk ook kunnen. De muur is dus om heel andere redenen gebouwd, maar daarover later meer.

Nu zullen er zijn die denken: ‘Maar waarom komen die vrienden van jou dan niet ook op die manier gewoon gezellig naar Beit Safafa, als het dan zo eenvoudig is. Dan kun je toch je leuke etentjes organiseren?’

Tsja. Omdat het nu eenmaal niet zonder risico is. Als je opgepakt wordt, dan volgt een zware boete of gevangenisstraf. En dát hebben de meeste van mijn vrienden er niet voor over.

En dus zit ik vanavond weer alleen. Achter de laptop. Met een slapende baby Louisa op schoot. Ook gezellig.

Kristel Letschert komt oorspronkelijk uit Utrecht, maar woont en werkt al een aantal jaar in de Palestijnse gebieden. Vanuit Beit Safafa, een Palestijns dorp aan de Israëlische kant van de muur, houdt ze voor Joop wekelijks een blog bij over wat het betekent om, getrouwd met een Palestijn, op de Westbank te wonen.