Moeilijk doen

“De zelfversterkende rol van affect kan worden verklaard door de selectieve activatie en verhoogde toegankelijkheid van stemmingscongruente cognities.” Ben je er nog? Deze zin staat in een psychologieboek. Er had ook kunnen staan: “Als je een bepaald gevoel hebt, gaat dit vaak zichzelf versterken. Dit komt doordat je meer gedachten en herinneringen hebt die passen bij je gevoelens. Ben je bijvoorbeeld boos, dan heb je eerder negatieve herinneringen over diegene en je zult diens gedrag negatief interpreteren. Daarmee gaat de boosheid zichzelf versterken.”

Hier staat ongeveer hetzelfde. Bij welke versie vind je de schrijver nu het meest intelligent? Deskundig? Eerlijk antwoorden.

Geef toe: de eerste versie komt intelligenter over. Het lijkt alsof de schrijver het veel preciezer weet. De tweede versie lijkt over iets gewoons te gaan, iets wat iedereen snapt. Toch getuigt dát juist van meer intelligentie, vind ik. Om het zo te vertellen dat iedereen het begrijpt moet je het écht snappen, je moet erboven staan. Als je die extra stap niet kunt nemen, is je wereld kleiner.

Baudet-effect Soms doen mensen moeilijk om te verhullen dat ze ergens de ballen van snappen. Soms snappen ze het wel, of een beetje, en willen ze met moeilijke woorden anderen imponeren of aftroeven. Het Thierry Baudet-effect, zeg maar. En dat werkt nog ook, want anderen durven niet te zeggen “Wat bedoel je nou eigenlijk?” of “Hé, praat even normaal, wil je”.

Ik verdenk mensen er soms van dat ze het ook wel fijn vinden, die moeilijke woorden. Het geeft misschien het gevoel dat zij intelligenter worden, doordat ze erbij zijn. En misschien dat moeilijke woorden ook een soort houvast geven. Alsof het zekerheid geeft; er is een woord voor, dan is het dus echt iets. Alsof je ergens meer greep op hebt door een woord. En hoe moeilijker het woord, hoe meer ze het idee hebben dat het over iets belangrijks gaat.

Maar dat is dus niet waar! Dus laten we voortaan bij moeilijke woorden allemaal gewoon zeggen: “Pardon? wat bedoel je precies? Nu even in gewoon Nederlands graag”. Dan is het gauw afgelopen met die poeha.