Nederland leed de nederlaag en blijft toch de bonte hond

De laatste dagen vertoonde minister Wopke Hoekstra zich regelmatig met een krul in de neus. Dankzij de Nederlandse standvastigheid was de dreiging van de eurobonds afgewend. En in het zuiden konden ze het mooi schudden met hun pogingen om goeie sier te maken van onze centen.

In werkelijkheid is Hoekstra door de pomp te gaan. Dat de eurobonds niet door de raad van ministers zou komen, was van het begin af aan duidelijk. Te veel landen vinden dat de tijd voor dit paardenmiddel nog lang niet gekomen is. Anders lag het met putten uit het Europees Stabiliteitsmechanisme zonder voorwaarden. Daarin lag Hoekstra als enige dwars en hij heeft bakzeil gehaald. Eigenlijk bereikte hij alleen maar dat het overleg 24 uren langer duurde, uren die de ministers van Financiën in deze wanhopige tijd elk voor zich aanzienlijk beter hadden kunnen besteden.

Voor het overige is er een fonds gevormd van vijfhonderd miljard euro, grotendeels te putten uit dat Stabiliteits Mechanisme waar EU-lidstaten with no strings attached een beroep op mogen doen als zij nergens meer wat kunnen lenen. Precies datgene waar Hoekstra zich tegen verzette. Daar zullen wel kribbige telefoontjes uit Berlijn aan vooraf zijn gegaan.

Hoe dan ook: vanuit zijn eigen blikveld heeft Hoekstra nu de slechtste van twee werelden. Hij moest toegeven, klein beigeben zoals onze oosterburen het fraai formuleren. Toch is hij in grote delen van Europa de bonte hond, de vleesgeworden botte Hollander met zijn grote bek, zijn bekrompenheid, zijn cententellerij, zijn gebrek aan gevoel voor de sores van een ander. Hij heeft het imago van Nederland aanzienlijke schade toegebracht.

Sinds de jaren zestig stond ons land bekend als een libertijns paradijs waar iedereen op zijn eigen manier gelukkig kon worden terwijl een verzorgingsstaat de burgers perfect beschermde tegen de slagen van het lot. Daar is in de eenentwintigste eeuw niet veel van overgebleven. We (her)krijgen de reputatie van reactionaire uithoek waar kleinburgerlijke vooroordelen en angst voor wie er anders uit ziet of anders doet de toon aangeeft in het maatschappelijk debat. Van trendsetters zijn we trendvolgers geworden. Professor James Kennedy promoveerde destijds op een onderzoek naar de manier waarop de gevestigde orde in Nederland omging met de culturele revolutie van de jaren zestig. Dat deed ze volgens hem door een aantal elementen uit denken en doen van de vernieuwers in zich op te nemen. Dat gebeurt nu weer, stelt hij vast, maar dan met de xenofobie en het chauvinisme zoals dat salonfähig is gemaakt door Pim Fortuyn. Zijn gedachtengoed sijpelt al een jaar of twintig het algemeen aanvaarde denken binnen terwijl politici als Wilders en de laatste jaren Baudet de druk op de ketel houden. Wie denkt dat hij met Kennedy taai links vlees in de kuip heeft, slaat de plank mis. De man is een geheide calvinist, die zijn godsdienstplichten trouw vervult.

Het optreden van Wopke Hoekstra legt getuigenis af van deze nationale mentaliteitsverandering. Hij gebruikte de noodsituatie waarin de wereld verkeert, om de Latijnse flierefluiters eens flink van katoen te geven. Daarmee oogstte hij veel applaus en toejuichingen uit dit trieste land binnen de dijken. Er rolde een tsunami van vooroordeel en minachting over de sociale media aan het adres van Zuid-Europa. Het waren daar louter potverteerders en belastingfraudeurs met hun maffia en hun zwarte economie. Ze hadden het allemaal aan zichzelf te wijten daar in het zuiden, lui als ze waren met hun vroegpensioen. Dat Nederland een belastingparadijs is voor grote bedrijven en bovendien steeds meer trekken krijgt van een narcostaat mocht de pet niet drukken. Wij staan er goed voor omdat we zo zuinig zijn geweest en een stevig spaarpotje hebben. Dat laten we ons door de knoflooklanden niet afnemen, zo roepen wij met onze Germaanse listerine-adem. Dat tienduizenden Nederlanders ervoor kozen om op hun oude dag naar Spanje en Portugal te emigreren, waar zij de taal niet leren maar wel als risicogroep extra druk uitoefenen op de overbelaste gezondheidszorgsystemen, dát laten we liever ook maar buiten de discussie. En eveneens dat onze zuinigheid er mede toe heeft geleid dat we nú een beroep moeten doen op de IC-bedden van Duitsland. Of dat er in deze noodsituatie een schrijnend gebrek is aan afdoende geschoold zorgpersoneel.

Liever prijzen wij de bekrompenheid van mr. Wopke Hoekstra, deze jurist, deze voormalig praeses van het Leids Studentencorps, die denkt het beter te weten dan zowat alle serieuze economen in dit land. Ondertussen zakt de economie als een bavaroise in elkaar. De overheid kan de gevolgen daarvan met miljardeninjecties voor zich uit schuiven, maar over een maand of zes zal dat niet meer lukken. Dan zitten we in net zo’n schuitje als de volkeren die wij bij monde van onze minister van financiën en onze twitterati zo hebben geschoffeerd. Dan is goede raad duur. Peperduur.