Niet schrijnend genoeg, IND?

Minister Hirsch Ballin zei het nog tegen me toen de we in de Eerste Kamer de herziene wet op de asielprocedure moesten behandelen: de IND slaagt er in om steeds ‘klantvriendelijker’ te werken, en het aantal klachten neemt af. Dat kan waar zijn, maar uit de praktijk moet blijken of de regel dat ’schrijnende gevallen’ op humanitaire gronden wel een verblijfsvergunning kunnen krijgen wel wordt gehanteerd. Of zijn de verhalen die op 4 juni in Trouw stonden niet schrijnend genoeg?

Het gaat om twee Nepalese zusjes, en een Afghaans gezin.

Engely en Peter Tersteeg, een Nederlands echtpaar, zetten zich binnen Nepal in voor projecten die zorg verlenen aan kinderen. Twee van die kinderen, de zusjes Anjama en Sirjana, nu zijn ze negen en twaalf, werden door hun moeder naar de opvang gebracht, omdat ze niet meer voor hen kon zorgen, en bang was dat hun vader, een alcoholist die hen had misbruikt en mishandeld, de meisjes door zou verkopen aan een pooier, zoals al met een ander zusje was gebeurd.

De moeder stierf, het echtpaar Tersteeg nam de meisjes mee naar Nederland. Daar bleek dat ze ook nog een ernstige ziekte hebben aan hun schildklier. De meisjes gaan inmiddels in Nederland naar school, en zijn hier onder intensieve medische behandeling. Het echtpaar beschouwt ze inmiddels als hun dochters. Maar een aanvraag voor een verblijfsvergunning werd zowel op humanitaire als op medische redenen door de IND afgewezen. Waarom? In Nepal heb je ook ziekenhuizen, is het antwoord. Engely Tersteeg ging de Nepalese ziekenhuizen langs en kwam met verklaringen terug dat de meisjes daar niet behandeld kunnen worden, maar de IND luisterde niet. Het stel is niet van plan de meiden terug te laten gaan waar vooral de jongste zonder goede medische behandeling het risico loopt om dood te gaan, of de meisjes door hun vader mishandeld of verkocht kunnen worden. Ze vechten door en hebben er al veel energie, tijd en geld in zitten.

De school van de meisjes is een handtekeningenactie begonnen, en er is een petitie voor de minister in de maak. De meisjes zelf zijn zenuwachtig, oud genoeg om te beseffen wat hen boven het hoofd kan hangen. Ze lijden aan verlatingsangst en hebben nachtmerries. Dank zij de enorme inzet van twee Nederlandse mensen, met een geweldig aantal betrokken mensen er om heen die meewerken, is er een goede kans dat de meisjes niet worden uitgezet. Maar, IND, moet dat zo?

Tweede verhaal. Awzubillah Safi vluchtte in 2000 van Afghanistan naar Pakistan, onder dreiging van de taliban, en vluchtte verder naar Nederland. Zijn gezin bleef achter in Pakistan, wachtend. In 2008 kreeg Safi onder het generaal pardon een verblijfsvergunning, en kon aan de gang om zijn vrouw Bibi en hun acht kinderen naar Nederland te laten komen. Na negen jaar wachten, hopen, bidden en bellen was het in juli 2009 zover. Maar vlak voordat ze op reis zouden gaan kreeg Bibi te horen dat ze eerst in Pakistan de inburgeringstest moest afleggen. De kinderen vertrokken zonder haar.

Bibi-Mohammad Imran is analfabeet, en heeft asthma. Het is vrijwel ondenkbaar dat het haar in haar eentje, zonder hulp, gaat lukken om de inburgeringstest af te leggen, ze is ook op van de zenuwen, en depressief om het gemis van haar kinderen en angst over hun toekomst. En er komt nog wat bij: Safi had drie schoonmaakbaantjes per dag om voldoende te verdienen. Maar nu hij zonder hun moeder voor hun kinderen moest zorgen moest hij een van de banen opzeggen, om ’s middags voor de kinderen thuis te zijn die in Nederland naar school gaan. En nu verdient hij niet voldoende om aan de 120 procents eis te voldoen. De familie was ten einde raad, toen de kinderen hoorden dat hun moeder in Pakistan in het ziekenhuis was opgenomen gingen ze in hongerstaking en barricadeerden de voordeur. Vluchtelingenwerk en Jeugdzorg sloegen alarm.

Wat zou er nu simpeler geweest zijn dan om een beetje soepeler met de regels om te gaan, het gezin niet nog eens te verscheuren, ze niet in de angst te laten zitten, en hoeveel eenvoudiger als de moeder samen met haar kinderen Nederlands had kunnen leren en medische behandeling had kunnen krijgen? Wat is dit weer voor een onmenselijke beslissing? Als iedereen op zijn klompen aanvoelt dat dit toch echt schrijnend genoeg is en je dit mensen niet aan kunt doen? IND, moet dat zo? Minister Hirsch Ballin, is dit de nieuwe klantvriendelijkheid van de IND?

…En overigens ben ik van mening dat er onafhankelijk toezicht moet komen op de IND.

Meer info over het project in Nepal, en de petitie, hier.

Dit verhaal is gebaseerd op de artikelen van Rob Pietersen in Trouw 4 juni 2010