Op 4 mei, klokslag 8, ben ik 2 minuten stil. En dat is al zolang ik mij kan herinneren

Tot vijf jaar geleden hing bij mij thuis op 4 mei ook ieder jaar de vlag halfstok en stonden wij als gezin heel bewust stil bij de Tweede Wereldoorlog. Mijn kinderen vonden dit wel wat overdreven, want het is al zo lang geleden.

Natuurlijk snapte ik dat, maar toch wilde ik dat ze wisten wat er toen is gebeurd en dat ze twee minuten stil zouden zijn, uit respect voor iedereen die slachtoffer is geworden van die oorlog, maar zeker ook voor de mensen die in onze tijd lijden onder oorlog en geweld. Want als je op 5 mei je vrijheid wilt vieren, kun je dit voor mijn gevoel niet doen zonder stil te staan bij de mensen die voor deze vrijheid hebben gevochten. En te denken aan al die mensen voor wie onze vrijheid iets is, waar ze alleen van kunnen dromen en waar ze hun leven voor zouden willen geven.

Ikzelf ben opgegroeid in een gezin waar de Tweede Wereldoorlog als een donkere wolk altijd voelbaar aanwezig was. Dat was zeker het geval in de maand mei, als we de ene na de ander film en documentaire over de oorlog keken. Mijn vader stond op 4 mei met zijn handen op zijn rug voor het raam om te zien of iedereen zich wel netjes aan de twee minuten stilte hield, als een strenge politieagent met een doordringende blik in zijn ogen.

Herdenken op 4 mei en dan om 8 uur 2 minuten stil zijn, ik kreeg dat met de paplepel ingegoten en dat gaf ik dus ook aan mijn kinderen door. Ook dit jaar zal ik stil zijn ook al is het gevoel dat ik heb bij de herdenking en zelfs mijn gedachten tijdens die twee minuten stilte totaal anders dan een aantal jaar geleden. Want zo gaat dat nou eenmaal vaak met dingen die je met de paplepel kreeg ingegoten.

Het herdenken op 4 mei maakt deel uit van mijn geschiedenis en die van heel veel mensen in dit land maar er is ook een groot deel van mijn geschiedenis die niet op deze manier herdacht wordt en dan steekt.

Want 400 jaar slavernij herdenken we niet zo groots terwijl de gevolgen van periode toch ook nog dagelijks zichtbaar en voelbaar zijn.

De vlag halfstok buitenhangen, zoals ik dat heel lang deed, doe ik al een jaar of vijf niet meer. Ik heb de Nederlandse vlag de afgelopen jaren te vaak misbruikt zien worden door trotse Nederlanders. En de mensen die de Nederlandse vlag in hun Twitterprofiel hebben vertegenwoordigen in de praktijk meestal meer de gedachten en idealen van de daders van de tweede wereldoorlog dan ze recht doen aan de gevoelens en het leed van de slachtoffers.

Wat mij betreft zou de herdenking om mee te gaan in de tijd een inclusievere en bredere herdenking mogen zijn waarbij wij niet alleen de witte Nederlandse slachtoffers herdenken maar ook meer ruimte maken voor de verhalen van de Surinaamse, Caribische en Marokkaanse slachtoffer van de tweede wereldoorlog.

Daarnaast zouden we ook de mensen moeten herdenken die vandaag de dag slachtoffer worden van oorlog en geweld of die omkomen in hun poging te ontsnappen uit een onleefbare situatie. Het is zo bitter om stil te zijn voor de oorlogsslachtoffers  van toen, mensen die slachtoffer werden van de  ‘eigen volk eerst’ mentaliteit en politiek terwijl wij tegelijkertijd alles aan doen om mensen die nu op de vlucht zijn tegen elke prijs buiten Europa proberen te houden gebaseerd op juist de gedachten en politieke ideeën die de oorzaak waren van de tweede wereldoorlog.

En toch, ondanks al die tegenstrijdige gevoelens rondom de herdenking, het gevoel dat er veel aan de herdenking niet klopt en anders zou moeten. Ondanks dat alles of misschien juist wel daarom ben ik op 4 mei om 8 uur 2 minuten stil. Want in een tijd van heel veel en hard schreeuwen is absolute stilte misschien wel de luidste vorm van verzet.