Praten met de vijand is een noodzaak

Er is iets heel intrigerend aan thrillers gebaseerd op waargebeurde verhalen, waarvan iedereen de uitkomst al weet. Het gaat niet om wát er gebeurt, maar hóe het gebeurt in Apollo 13, Valkyrie en The Day of the Jackal. Diplomatie haalt nooit het ijzig spannend niveau van deze titels, maar het steekspel met als inzet het lot van Parijs is boeiend genoeg en zeer relevant.

Het is Augustus 1944. De troepen van de geallieerden naderen Parijs. Generaal Dietrich von Cholitz krijgt van Hitler het bevel om de stad met de grond gelijk te maken. Raoul Nordling, de ambassadeur van het neutrale Zweden, probeert hem met dreigementen, vleierij, smekbedes en manipulatie op andere gedachten te brengen. Zijn zaak gaat er niet makkelijk in bij een telg van een patriottisch militair geslacht, voor wie een bevel een bevel is en die zonder aarzelen partizanen laat fusilleren.

Pijnlijke vragen over oorlog Het grootste gedeelte van Diplomatie is een dialoog tussen de uitstekende Franse acteurs André Dussollier en Niels Arestrup, waarbij alle pijnlijke vragen over oorlog naar boven komen. Mogen burgers worden ingezet als pionnen? Moet een historische stad worden ontzien bij een vernietigingsoorlog? Hebben de geallieerden recht van spreken na hun terreurbombardement op Hamburg met fosforbommen? Wanneer kunnen bevelen worden genegeerd?

Uiteindelijk blijkt Von Cholitz ook persoonlijke belangen te hebben, die zijn dilemma naar een pijnlijk nieuw niveau voeren. Met alles wat er op het spel staat – duizenden mensenlevens en een wereld zonder het Louvre, de Sainte-Chappelle en Eiffeltoren – verwacht je dat het gaat vonken in Diplomatie. Vreemd genoeg wil dat niet echt gebeuren. Daarvoor is de film teveel binnen de lijntjes gekleurd.

Een goede tv-film Het spel tussen de generaal en de diplomaat is niet slim en venijnig genoeg, de argumenten zijn bekend en regisseur Volker Schlöndorff (dertig jaar geleden verantwoordelijk voor de meesterlijke fabel Die Blechtrommel) kiest voor een vrij conventionele uitstraling, die voelt als een goede tv-film.

Diplomatie is een film die eerder bewondering opwekt dan dat hij overweldigt; een zeer waardige film om te bezoeken zo rond de meidagen. Want de boodschap komt over en voelt oprecht: praten met de vijand is een noodzaak. Al is het tegen de klippen op, al is het een uitputtingsslag, het moet steeds weer opnieuw worden geprobeerd. Dit is een wijze les om in gedachten te houden met de huidige situatie in Oekraïne, Syrië en Iran.

Bart Juttmann, bekend van de webserie Ideale Liefde, bespreekt op Joop wekelijks een film.  Volg Bart ook op Twitter