PvdA is na het debat meer beschadigd dan Fred Teeven

Lange tijd leek het debat over de dood van de Russische asielzoeker Alexander Dolmatov volgens het verwachte stramien te verlopen. De onder vuur liggende staatssecretaris Fred Teeven ging diep door het stof, zegde aan de PvdA een onderzoek toe naar de gehele vreemdelingenketen en verzekerde zich zo van de steun van een Kamermeerderheid. Einde debat. Dacht iedereen.

Tot het moment dat Teeven aan het eind van de tweede termijn opmerkte: “Ik wil het volle vertrouwen van de Kamer en niet het voordeel van de twijfel.” Daarmee werd bij de PvdA het mes op de keel gezet. Teeven steunen betekende ook échte PvdA steun. Dus ook voor de bewering van Teeven dat het asielbeleid niet inhumaan is, maar hard doch rechtvaardig. Teeven niet steunen zou mogelijk zelfs de val van Rutte-2 hebben ingeleid.

Met die wetenschap ging de PvdA-fractie de schorsing van het debat in. De PvdA vroeg extra bedenktijd. De schorsing duurde 20 minuten langer dan afgesproken. De fractie zat niet op één lijn. Via Twitter werd ondertussen de druk opgevoerd door de achterban.

Uiteindelijk heeft Samsom zijn fractie op één lijn gekregen. Toen woordvoerder Recourt de steun aan Teeven nog wat zuinigjes uitsprak werd door de oppositie een duidelijker uitspraak geëist. Prachtig was het camerashot waarbij je Martijn van Dam hard ‘ja’ zag knikken met zijn hoofd naar Recourt gericht. Er mocht geen enkele twijfel blijven hangen over de door Teeven geëiste steun.

De uitgebluste RTL4-coryfee Jos Heymans oreerde na het debat bij Pauw & Witteman dat het een onbegrijpelijke actie van Teeven was geweest, die onvoorwaardelijke steun te eisen. Integendeel. Het was juist moedig. Als hij dat niet had gedaan was het beeld blijven hangen van een slappe staatssecretaris zonder ruggengraat wiens hang naar het pluche zo groot was dat hij accepteerde om als het spreekwoordelijke aangeschoten wild verder te gaan.

Door de verrassende tactiek van Teeven ligt de PvdA zwaarder onder vuur dan Teeven zelf. De reacties vanuit de PvdA-achterban zijn vernietigend. Mijn collega Peter van Heemst twitterde:

Teeven de hand boven het hoofd houden is gênant. Maar nog gênanter is het gezelschap waarin de PvdA verkeert: PVV, SGP en VVD

Het bekende Rotterdamse PvdA-lid Maarten Oosterhagen ging nog een stapje verder:

Dat Teeven niet is afgetreden is een diepe kras op zijn blazoen, een forse deuk voor de regering en een bijna Total loss voor de PvdA

Na het slikken van het strafbaar stellen van illegaliteit heeft de PvdA nu dus ook erkend dat het asielbeleid in Nederland hard maar rechtvaardig is en niet inhumaan.

Zo langzamerhand wordt steeds duidelijker dat de samenwerking tussen VVD en PvdA voor beide partijen op een nachtmerrie lijkt uit te draaien. In minder dan 6 maanden is het regeerakkoord al vele malen aangepast. De minderheid in de Eerste Kamer maakt het kabinet afhankelijk en machteloos. De exploderende werkeloosheid staat in schril contrast met de schreeuw om meer optimisme van onze snel afbladderende premier.  Een staatssecretaris moest het veld ruimen, twee zijn er ternauwernood aan ontsnapt. Nadat de VVD bij het sociale akkoord voor de zoveelste maal zware concessie had gedaan, was de maat voor veel VVD’ers vol en  gaat men daar inmiddels openlijk rollebollend over straat.

Was het tot nog toe vooral de VVD en hun leider Rutte die tot op het bot afgemaakt werden door eigen media en achterban, inmiddels overkomt de PvdA hetzelfde. Ook de aanvankelijk nagenoeg onaantastbare, en door mij diep bewonderde Diederik Samsom, is inmiddels ontmaskerd als een ordinaire kameleon die net zo gemakkelijk van standpunt kan verschieten als hij ten behoeve van de campagne van gezichtsuitdrukking veranderde. De man die keer op keer sprak over Ruttes Recessie en de oplopende werkeloosheid wijdde aan het feit dat het rechtse rotbeleid onze economie kapot bezuinigde. Diezelfde Samsom bezuinigt nu nog veel harder dan Rutte-1 destijds.

Wie de beelden terugkijkt van het Malieveld precies een jaar geleden weet dat Samsom niet te vertrouwen is. Hij zei destijds:

Zullen we het antwoord met zijn allen geven, zodat ze het in het Catshuis kunnen horen? Draaien we deze bezuinigingen (Sociale werkplaatsen)  terug? Natuurlijk doen we dat! Kijk even naar de lachende foto van de premier. De man die zegt : Joh, je moet gewoon je kansen pakken. Mark, jij pakt hun kansen af en dat maakt mij razend. Ik ga voor jullie strijden. Die wet gaat van tafel en ik ga zorgen dat jullie je werk houden.

Ik weet bijna zeker dat als hij eerlijk is, hij zou antwoorden op de vraag : “Meneer Samsom, hoe had de PvdA in de kwestie Teeven gestemd als u niet in de regering had gezeten?” Dat hij maar één ding kan antwoorden: “We hadden hem weggestemd. Zonder enige twijfel.”

Maar wat ook Samsom volgens mij inmiddels diep van binnen weet: De vorming van dit kabinet is een grote fout geweest. De enorme angst voor de kiezer is nog de enige reden dat het überhaupt nog bestaat. Voorlopig dan.