Opinie 21 juni 2016 Laatste update 13:08
1.263
48
Boris van der Ham

Voorzitter Humanistisch Verbond

Boris van der Ham is de voorzitter van het Humanistisch verbond. Eerder was hij tien jaar lang Tweede Kamerlid voor D66. Hij studeerde geschiedenis in Amsterdam en doorliep de Toneelacademie in Maastricht. Vanaf zijn vijftiende werd hij politiek actief bij de Jonge Democraten, de jongerenorganisatie van D66, waar hij tussen 1998 en 2000 landelijke voorzitter van was. Hij was acteur bij verschillende toneelgezelschappen, werkte voor de Europese fractie in Brussel en de Tweede Kamerfractie in Den Haag. In 2002 werd hij gekozen tot Kamerlid en in 2006 met voorkeurstemmen herkozen. Hij voert onder meer het woord over economische zaken, onderwijs, vrijheden en milieu. In 2007 werd Van der Ham uitgeroepen tot internetpoliticus van het jaar. Boris' stukken schrijft hij op persoonlijke titel.

Het recht op meningsverandering

Een verrassende videoblog over het recht om 'Nee' te zeggen tegen een gewelddadige en te veel eisende God

In de bijbel en de koran staat veel te lezen over de geharde opvattingen van de ‘almachtige’: aan regels van God mag niet getwijfeld worden! Dat zorgt regelmatig voor veel ellende, tot in onze tijd aan toe. In deze ‘Vrije Lezing’/Freethoughtvlog duikt Boris van der Ham daarom in de Bijbel en de islamitische Hadith.

Laatste publicatie van Boris van der Ham

  • Nieuwe Vrijdenkers (met Rachid Benhammou)

    12 voormalige moslims vertellen hun verhaal

    2018

Geef een reactie

Laatste reacties (48)

    1. cockpol
      De vertaling van religie is “verbinden”, de religie verbind de mensen dus door een gemeenschappelijke ethiek en belief system. Meer moet je etymologisch niet zoeken achter dit woord.
  4. remmerik
    We moeten niet de gelovigen proberen te veranderen maar onze eigen houding ten opzichte van van gelovigen. Zonder dat we het in de gaten hebben accepteren wij het gezag van religieuze instellingen en juist dat moet veranderen.

    België gaat in beroep omdat het vindt dat bedrijven wel verplicht kunnen worden om vrouwen met een hoofddoek in dienst te nemen. Wat is hier verkeerd aan? Je accepteert hiermee dat een religieuze instelling verplichten kan zijn ten opzichte van het individu en dat is een verkeerd signaal. Sociale overwegingen kunnen geen rol spelen in deze principiële kwestie. Dit van overheidswege.

    Hoe reageren wij individuen over het algemeen als een moslima verkondigt dat zij een hoofddoek moet dragen omdat de islam dit voorschrijft? Ik volg de discussies op de voet, nog niemand hebben moslima’s er op geattendeerd dat we in een land leven waarin RELIGIEUZE INSTELLINGEN NIET HET RECHT HEBBEN OM INDIVIDUEN DE WET VOOR TE SCHRIJVEN! We leven in een land waarin we worden afgerekend op onze persoonlijke keuzes en beslissingen. Het dragen van een hoofddoek is jouw keuze en pas als je in Iran woont heb je deze keuze niet meer.

    We leven in een land waarin religieuze instellingen nooit en te nimmer verplichtend kunnen zijn ten opzichte van het individu. Het is aan ons daar een consequente houding in te vinden. Vrijheid is een recht maar het verplicht je ook je eigen koers in je leven te bepalen. Niet omdat het moet, maar omdat je daar in dit land op wordt afgerekend.
  5. OlavM
    Het is m.i. een grote vergissing te denken dat gelovigen door rationele argumenten en wetenschappelijke bewijsvoering op een ander spoor kunnen worden gebracht. Geloof is voor het grootste deel geen rationele kwestie, maar ligt op een heel ander bewustzijnsniveau, waarop gevoelens een veel belangrijkere rol spelen.

    De mens heeft in het algemeen behoefte aan spirituele en/of religieuze zingeving van het leven. Deze lijkt me niet uit te bannen, en dat hoeft natuurlijk ook niet. We kunnen wél proberen te bevorderen dat de consequenties die voor de praktijk van het leven, zowel individueel als maatschappelijk en politiek, uit geloofsopvattingen worden getrokken liefdevol zijn, en wat mij betreft ook ruimdenkend en vooruitstrevend.
    1. GeachteLezer
      Toch heeft de rede velen tot verlaten van hun geloof gebracht. Omdat zij inzagen dat de oorzaak van hun religieuze verleden vooral lag in de voorkeur van hun ouders en niets met een alomvattende waarheid van doen had. De God van de donder heeft het tenslotte ook afgelegd tegen kennis over de elektrische oorsprong van de bliksem.
  6. Woeki Hypo
    Het recht op meningsverandering

    “Een verrassende videoblog over het recht om ‘Nee’ te zeggen tegen een gewelddadige en te veel eisende God”

    De anti God Ego is te agressief en te veel eisend en tegenwoordig almachtig.

    Ik zie de tegenwoordig dominante gestudeerde elites (inclusief financiers) hun mening over de neoliberale economie, deze “top” wetenschap en dit “maximaal polariserende” product van de wetenschap, en tevens een anti religie of anti moraal (een ondeugd), nog niet veranderen.

    Die neoliberalen willen gewoon almachtig zijn hier op aarde.

    Ofschoon onze maatschappij en onze wereld voor onze ogen steeds verder polariseert op deze wetenschappelijke basis.

    Deze economie (wetenschap!) is tegenwoordig de Staatsgodsdienst in Europa (EU) en ook elders.

    God kan zijn mening veranderen en de democratie is ervoor om dit netjes te regelen. De vraag is nu of de anti God Ego dit ook kan? Helaas breekt de neoliberale economie, deze wetenschap, de democratie en de rechtsstaat af.

    De elitaire partijen van hogeropgeleiden, die deze economie (van de anti God Ego) vertegenwoordigen, lijken (tot nu toe) niet tot deze verandering van mening in staat.

    Er zijn vele wegen die naar Rome leiden.

    Misschien moeten de huidige “pseudo” seculieren wel door (jonge) vrouwelijke medestanders van een komiek democratisch weggejaagd worden.

    Voor een meer humane of humanistische wereld (seculier of religieus). Een wereld voor iedereen.


    Woeki Hypo is gematigd liberaal.
    2. cockpol
      Bepaalde economische visies zijn inderdaad een soort religie geworden, in die zin dat ze een de politieke elites (van liberaal tot sociaal democraat) algemeen aanvaard zijn. Maar economie is een zeer bedenkelijke wetenschap, het is meer een ideologie.
  7. cockpol
    Een atheïst die de gelovigen raad geeft om soepeler met hun godsdienst om te gaan? Weinig geloofwaardig. Ik stel de gelovigen het volgende godsbeeld voor:
    Ik denk dat we er niet uit komen zonder de hypothese van een scheppend principe, dat volgens de natuurwetten werkt. Je kan het god noemen, maar de natuur lijkt mij een beter woord. Maar we kunnen het geen menselijke karakteriële eigenschappen toewijzen zoals woede, meeleven etc..We kunnen het wel doorgronden met de wetenschap. We hebben rede en vrije wil, dit scheppend principe is onze vriend en onze vijand, we moeten het gebruiken en manipuleren ot het “welzijn des menschen”.
    Met die god valt dus wel te onderhandelen.
    2. Pawn
      Om even precies te zijn: Boris van der Ham is een verklaard ‘agnost’ (die zegt niet te weten of er een god of hogere macht bestaat) en geen ‘atheïst’ (die zegt dat er geen god of hogere macht bestaat).
    3. cockpol
      Spinoza heeft er natuurlijk wel iets mee te maken, maar ik inspireer me meer een moderne vorm van gnosis. De natuur als de demiurg, en de mens als (mogelijke) schepper van de goede god van de mensen. De god potentieel in de mensheid aanwezig is, en wiens rijk de mensen moeten opbouwen (het nieuw jeruzalem). Het oude testament van de demiurg (de wispelturige natuurkracht) ,en de God van Kristus, de “goede vader”. Maar wel in een modern humanistisch jasje en ontdaan van alle mytologie en mirakels. Zo kan de godsdienst een positieve rol spelen, denk ik. Maar hiermee zijn we natuurlijk wel een eindje van het topic verwijderd.
    4. cockpol
      @ Pawn Boris van der Ham beschijft zich in deze viseo als een “Atheïstische Humanist”. Misschien is het constructieve ironie?
    1. Borisvdham
      Tuurlijk niet. Maar laten we Zeggen dat het constructieve ironie is dat ik probeer ook iets van twijfel in de zogenaamde heilige boeken te onderstrepen.
  9. Frits Jansen
    Het Humanistisch Verbond van Boris van der Ham zegt niet anti-religieus te zijn maar is dat stiekem toch. Ik ben niet religieus maar ik erken wel de behoefte van mensen om in een God te geloven, al was het maar vanwege de tragische werkelijkheid dat ons bestaan op aarde van beperkte duur is.
    1. Piet de Geus
      “Ik ben niet religieus maar ik erken wel de behoefte van mensen om in een God te geloven”

      Maar erken je ook de vrijheid van mensen om daar op terug te komen? Dat wil namelijk nog weleens een dingetje zijn. Of zeg je niet religieus te zijn maar ben je dat stiekem toch?
  10. Overdeweg
    Veel niet gelovigen maken een logische denkfout door te stellen dat in de Bijbel de wet centraal zou staan, niet de wet maar een persoon (Christus) staat centraal. De wet heeft slechts één taak; het vaststellen van morele grenzen waardoor het onafhankelijk onvermogen van de mens om binnen die morele grenzen te leven wordt geopenbaard. De oplossing wordt in de vorm van een persoon geschonken (Christus).

    Referenties: http://tinyurl.com/hqpv26o
    1. Borisvdham
      Maar zijn de morele grenzen van de bijbel en de Koran dan correct? Zeker niet altijd. Het personage God is regelmatig zeer onrechtvaardig en wraakzuchtig. Ook de tien geboden beperken vrijheden van anderen: bijvoorbeeld van religieuze vrijheid voor andere religies. Dus dat aanvechten is prima.
  11. de heer Meijerink
    Maar Boris moet ook vertellen dat de verzameling Semitische Sagen eeuwenlang exclusief door mannetjes werden doorgegeven, waardoor links en rechts door dezen (ongewenste?) delen afvielen en (welgevallige) stuken werden erbij verzonnen. Daarom wil ik niet meer in deze sprookjes over exclusiviteit geloven.
  12. TomMeijer
    Een merkwaardige poging om gelovigen wat flexibiliteit aan te praten.
    Volkomen nonsens. Als je dit doet heb je je al half aan ‘geloof’ overgegeven. Een volstrekt heilloze weg. Het is veel beter gelovigen de superioriteit van het atheisme te laten inzien.
    1. Borisvdham
      Ach, er zijn gelukkig al genoeg vrijzinnige gelovigen die al vinden wat hierboven gezegd wordt. Maar helaas zijn er ook nog te veel die alles letterlijk nemen.
    3. EricDonkaew
      Het is veel beter gelovigen de superioriteit van het atheisme te laten inzien.
      ——————————
      Dit type superioriteitsdenken (in het algemeen: de ene manier van denken superieur wanen aan de andere) heeft in de wereld al een heleboel ellende veroorzaakt.
    4. cockpol
      @ Tom Meijer. Dan zal je de gelovigen moeten verklaren waarom er iets is en niet niets, en hoe dit iets uit het niets is ontstaan. Dat probleem is verre van opgelost. Atheïsme is dus voorlopig een hypothese die moet bewezen worden. Tot nader order is atheisme dus een geloof als een ander.
  13. Gadfly
    Een almachtig opperwezen dat de absolute waarheid in pacht heeft en vervolgens aan alles gaat twijfelen en bereid is te onderhandelen? Is ongeloofwaardig. Allah lijkt mij sowieso niet de makkelijkste om mee te onderhandelen. Is m.i. een vrij autoritair type en meestal vrij zeker van zijn zaak. God daarentegen stelt zich over het algemeen iets ruimdenkerder op en is iets toegeeflijker.
    2. Gadfly
      @ Boris vd Ham

      Heb het filmpje gezien ik begrijp jouw punt dat een almachtige God/Allah ook zijn mening kan bijstellen, hij is immers almachtig.
      Maar de schepper wordt ook als onfeilbaar beschouwd, dus zeer paradoxaal en daarom ongeloofwaardig.
    3. cockpol
      God niet maar Alah wel beste Godfy. Allah heeft verschillende profeten verlicht, maar slechts één is er blijbaar in geslaagt om zijn boodschap ongeschonden over te brengen. Echt veel mensenkennis heeft Allah dus niet, want anders had hij onmiddelijk de juiste persoon verlicht. Bovendien is er het probleem van de abrogatie: aLlah geeft een soera aan Mohamed, en bedenkt zich, en geeft dan een aanvullende of vervangende soera, Allah bedenkt zich dus soms, zo onfeilbaar lijkt Allah dus niet te zijn. Althans zo zou men het kunnen verklaren. Maar Allah weet het beter.
    4. Gadfly
      @ cockpol

      Jij toont met jouw voorbeelden de onvolmaaktheid aan van Allah. Ik denk dat Boris hiermee zijn stelling nog verder kan onderbouwen dat Allah niet onfeilbaar was.
      Ik probeerde in mijn reactie mee te gaan met het construct van Boris van een antropomorfe God/Allah. Een opperwezen dat twijfelt, een mening heeft en kan bijstellen e.d.. Ik denk dat dit niet strookt met het godsbesef van de meeste gelovigen. Zij beschouwen zich onderdeel van een masterplan van een opperwezen waarin alles gedetermineerd is. Het beeld van een opperwezen dat er wel eens naast kan zitten en dit plan voortdurend moet bijstellen, kunnen zij moeilijk accepteren.
    5. cockpol
      Inderdaad Gadfly, en er is nog een probleem in de islam. De islam stelt dat alles opgeschreven is in een groot boek. Dus elke mens doorloopt een levenspad die Allah al ha
    6. cockpol
      Vervolg post aan Gadfly. Dus zoals ik stelde heeft Allah dus alles al voorzien, en alles gebeurt volgens de wil van Allah. Het vraagteken hierbij is, waarom wij dan nog moeten leven, Allah kon ons dat leven besparen en ons stante pede in de hel of de hemel laten belanden, niet? Ik heb deze vraag via de computer aan de El Hazar universiteit gesteld, en nog geen antwoord gekregen, misschien zijn ze er nog over aan het nadenken. Grappig was het wel.
    7. Gadfly
      @ cockpol

      Een heel scherpe vraag. Inderdaad, wat is de zin van het blootstellen van de mens aan allerlei beproevingen als je pad toch al is uitgestippeld tot en met een eventuele plaats in het koningkrijk. Lijkt mij sowieso geen prettig vooruitzicht om tot in de eeuwigheid tussen al die moralistische betweters te verkeren.
      Ik hoop dat je nog antwoord krijgt op jouw vraag. Zal wel iets zijn als “Allah’s wegen zijn ondoorgrondelijk”.
    1. TomMeijer
      U draait de zaken om: het is niet de atheist die het hier moeilijk mee zou hebben maar de theist. Van der Ham kan zich hier beter niet mee bezig houden. Op deze manier gelovigen tot een beter standpunt te brengen is tijdverspilling.
    2. GeachteLezer
      Ja dat is inderdaad het hele “probleem” met religies: Ofwel je gelooft in het hele pakket of helemaal niet want cherry picking betekent in feite dat je al niet meer gelooft. Je kunt ook niet een beetje zwanger zijn.
      .
      Een fraaie illustratie van de geestelijke worsteling die dat oplevert bij gelovige wetenschappers was de introductie van het zogenaamde “intelligent design”, een opzichtige poging om de kool en de geit te sparen in het evolutie-debat. Van dat intelligent design horen we overigens weinig meer sinds is aangetoond dat het design bepaald niet “intelligent” is, gezien de enorme hoeveelheid overbodige leftovers van de evolutie in ons lichaam en dat van andere wezens.
      .
      Maar goed, Boris doet een dappere maar ongetwijfeld futiele poging om gelovigen aan het kritisch nadenken te krijgen. Ook dit verhaal zal ongetwijfeld stuiten op de cognitieve dissonantie-barriere bij de gelovige lezers.
    3. Michiel Online
      Ik zou eerder naar onze wetenschap kijken, die vertelt een heel ander verhaal. En vervolgens kan je nog steeds net zo goed atheist zijn, alleen zou je dan eens opnieuw moeten kijken naar religies.
    4. Johan eldert
      als die god altijd ondubbelzinnig is en in alle gevallen een antwoord geeft op elke situatie, zou je gelijk hebben. Dat is dus niet het geval waardoor ruimte voor eigen invulling ontstaat
    5. voxpopuli
      Nou nee het is logisch dat als je de regels uit de “heilige boeken” op jouw manier wil uitleggen dan mag dat gewoon, per slot van rekening is het woord op schrift en oud.
      En versleten ..
    6. cockpol
      De trail and error van de natuur kan je ook als een inteligente maar harteloze methode beschouwen, “Geachte lezer”. daarmee heb je de intelligent disign nog niet ontmaskert. Ik hou het bij een scheppend principe.
    8. johannn
      Boris,

      “Religiositeit” = “het antwoord van de mensheid op de werkelijkheid van het bestaan.”

      We zijn dus allemaal religieus.
      Godsdienstig is weer een apart hoofdstuk.
      .