Respectloos

Balkenende laat de koningin een verband leggen tussen criminaliteit en integratie en wil ons wijsmaken dat velen zich niets aantrekken van zijn normen & waarden.

De Troonrede die de koningin, gehuld in een oud-roze robe die oogde als een promotiemiddel voor recycling, zojuist voorlas bevat deze opvallende passage:

“Gebrek aan integratie van sommige groepen in de samenleving, onfatsoenlijk en respectloos handelen van velen in de openbare ruimte en crimineel gedrag van groepen jongeren blijken hardnekkig en veroorzaken veel maatschappelijk ongenoegen.

De regering treedt daarom niet alleen consequent op tegen plegers van delicten maar pakt ook oorzaken van problematisch gedrag aan. De samenwerking van justitie, politie, gemeenten, reclassering en jeugdzorg is daarvoor essentieel.”

Het gebrek aan integratie wordt in één adem genoemd met crimineel en onfatsoenlijk gedrag. Is dat terecht? Vrouwen die de hele dag binnen blijven omdat iemand ze heeft wijsgemaakt dat de omgang met mannen slecht is moeten weliswaar integreren, net als de achtergebleven mannen die slecht Nederlands spreken, maar met criminaliteit of onfatsoenlijk gedrag heeft dat weinig te maken.

Eerder is het tegendeel waar.

Vorige week nog bleek uit een onderzoek dat het juist de geïntegreerde jongens zijn die in de cel belanden. Die willen een levensstijl die ze met eerlijk werken amper kunnen bereiken en gaan op dievenpad.

De twee zaken – integratie en criminaliteit – met elkaar combineren is Wilderstaal.

Maar ik stoorde me vooral aan de opmerking “onfatsoenlijk en respectloos handelen van velen in de openbare ruimte”. Dat is SIRE-denken. Dag in, dag uit horen we spotjes dat ‘we’ asocialer worden. Onbewust asociaal noemen ze het zelfs, als een maatschappelijke aandoening die nog niet ontdekt is. Want ‘we’ gooien bijvoorbeeld afval op straat.

Dat is asociaal gedrag maar gebeurt het ook meer dan vroeger? Nee, we zijn het wel erger gaan vinden. Dat laatste is een goede ontwikkeling maar het is volstrekt verkeerd om daar het beeld van te maken dat het vroeger anders was.

Dertig jaar geleden gooiden chauffeurs standaard al het afval uit hun raampjes. Dat werd toen niet als asociaal gezien. Nu wel.

Gooien velen hun rotzooi uit het raam? Misdragen velen zich in de openbare ruimte? Nee, het zijn de uitzonderingen, ze vallen daardoor steeds meer op en we tolereren dat gedrag – terecht – steeds minder. Dat is een gunstige ontwikkeling. Maar de aan normen & waarden verslaafde premier brengt het alsof we afglijden richting het einde der tijden. Net als in zijn favoriete boek.

Vooruitgang wordt gebracht als verval. Dat is maatschappelijk ongenoegen kweken. Moet zo’n man de crisis overwinnen?

In de jaren tachtig kreeg premier Lubbers de volle laag omdat hij de koningin liet zeggen dat “het milieu, met name het water, schoner werd”. Hoe durfde hij dat te beweren, riepen de doemdenkers die streden tegen milieuvervuiling. Respectloos vonden ze het.

Maar Balkenende is geen Lubbers. Hij lijkt ingesmeerd met groene zeep en krijgt veel minder kritiek. Dus met het overdrijven van ons gebrek aan omgangsvormen zal hij ook wel wegkomen.

Respectloos.