Roep de overheid op het matje!

Stimuleer het debat, verander het woordgebruik van privacy in vrijheidsbescherming.

Op Sargasso.nl en in NRC Handelsblad verscheen afgelopen weekend  (10 maart 2012) het artikel ‘Privacy is dood, laten we het over levenskansen hebben’ Eén van de reacties met betrekking tot het Elektronisch Kinddossier (EKD)was: “Prima verhaal, alleen een te vrijblijvende conclusie m.i. Laten we ophouden met ‘niets te verbergen’, je herhaalt het frame van de tegenstanders van privacy. Dat mondiger worden moet veel actiever. EPD: weiger toestemming en je komt er niet in, niet meedoen aan EKD (zie @Digdosjeugd ) en vingerafdrukken/gezichtsscan in ID weigeren. M.a.w actief de input voor de dossiers en je digitale schaduw verhinderen.”

Wat kan nog meer helpen om mondiger te worden? Wat biedt handelingsperspectief en meer levenskansen, vroegen we ons af toen we deze verwijzing naar ons twitteraccount lazen.

Kan het betoog van Jit Peters wellicht uitkomst bieden?

Deze Emeritus Hoogleraar Staats- en Bestuursrecht was een van de sprekers tijdens het debat over Bescherming Burgerrechten op 10 december 2011 in Felix Meritis. Hij bepleitte een ‘waakhonddemocratie’.

“De overheid heeft nogal te klagen over haar burgers. Ze worden te dik. Ze gaan niet naar school. Ze zijn crimineel en dom.” Zo begon Peters. “Dus wat doet zij als goedwillende overheid met zulke weerbarstige burgers? Controleren. Waarbij zij haar bejegening baseert op wantrouwen en disproportionele getallen.”  De overheid voert een zero-tolerance beleid. Ze zoekt actief naar grenzen van wat mag en niet mag.

De overheid verhoogt de griffierechten. De overheid legt boetes op voor querulanten en advocaten voor beroep op disciplineren bij het Europese Hof voor de rechten van de mens. Uit niets blijkt dat de overheid van ons, de burgers is!

Het is slecht gesteld met de democratie in 2012. De democratie gaat achteruit. Zowel op nationaal als op Europees niveau, zegt Peters en hij pleit voor democratie bevorderende maatregelen. Zijn oplossing: de waakhonddemocratie! Het omdraaien van de transparantie. Een democratie waarbij burgers de overheid op het matje roepen.

Eerdere pogingen om de wet Openbaarheid uit te breiden leidden schipbreuk. Met als hoogtepunt voormalig Minister Donner die zijn weerstand tegen transparantie en openbaarheid verwoordde met “burgers zijn niet geïnteresseerd in hoe de worst wordt gemaakt, die wil alleen de worst eten”. Peters concludeert dat er desondanks toch hoop is voor de waakhonddemocratie. De waakhonden van de toekomst zijn wij burgers via het online publiceren. De burger als inspecteur!

Wat is er volgens hem nodig om het debat gaande te houden? Verander de naam Privacy in Vrijheidsbescherming. Het woordbeeld Privacy is sleets geworden in het debat. Burgerplatformen online hebben als doel proefprocessen entameren. Het plaatsen van artikelen. Incidenten verzamelen en ruchtbaarheid geven aan misstanden. Juist in Nederland zitten we in een uitzonderingspositie. We zijn het enige land in Europa waar men zich geen zorgen maakt over privacy, onze vrijheidsbescherming. Datalekken veranderen inmiddels wel het klimaat en creëren mogelijk een ingang voor debat.

Oudersonline.nl, Privacyfirst.nl, Vrijbit.nl en ook Digitaal Dossier ja of nee zijn voorbeelden van wat Peters voorstaat: online burgerinitiatief kritisch kijkend naar de overheid. In ons specifieke geval kritisch kijken naar digitale dossiervorming door de overheid op het gebied van jeugdgezondheidszorg. Wij gebruiken voortaan graag het woord Vrijheidsbescherming in plaats van Privacy en nodigen anderen uit datzelfde te doen.