Rotterdam ruikt naar rellen

De onrust in Engeland lijkt overgewaaid naar het Europese vasteland. Ook in Antwerpen ontstond er een massale vechtpartij, waarbij vier gewonden vielen. De rellen verspreiden zich als een sprinkhaanplaag. Twee- tot driehonderd relschoppers waren bij het gevecht betrokken. Is het slechts een kwestie van tijd tot ook Nederland besmet raakt met zware vechtpartijen en plunderingen?

Gisteravond kreeg mijn vriendin een berichtje op haar blackberry. Ze keek raar op toen ze werd uitgenodigd als relschopper. ,”Bij duizend responses gaan we er tegenaan”, stond er in het bericht. “We gaan plunderen en slopen alles in het centrum.” Ook werd ze vriendelijk verzocht om het berichtje door te sturen naar al haar ping-contacten. De persoon die het bericht doorstuurde, kreeg een flinke uitbrander. In plaats van te luisteren, besloot mijn vriendin het bericht te rapporteren en het hierna te verwijderen.

Het lijkt misschien een maffe actie en het klinkt misschien wat onwaarschijnlijk dat er dergelijke rellen in ons land uitbreken. Maar, zeg nou eerlijk, dat gold voor Londen toch ook? Vooral toen ik vandaag in de krant las dat het niet ondenkbaar is dat de rellen overslaan naar andere landen, waaronder Nederland. Is het mogelijk dat ook de ontevreden jongeren in Rotterdam hun kans grijpen en aan het plunderen slaan? Wanneer ik naar het sociale en politieke klimaat kijk, denk ik dat die kans er in Rotterdam best inzit. Het is in ieder geval niet ondenkbaar in een land waar de bezuinigingen je om de oren vliegen, waar de werkeloosheid stijgt en waar de politiek de vervreemding in de hand lijkt te werken.

Geen werk, geen opleiding en geen toekomstperspectief. En dan heb je ook nog eens de politie die tegen je is, die je het licht in de ogen niet gunt, die je voor ieder klein dingetje staande houdt. Dat zijn, volgens de media, de voornaamste aanleidingen van de rellen in Londen. Ook werd er in het Algemeen Dagblad beschreven hoe de bezuinigingen op cultuur de ontevredenheid van de relschoppers aanwakkerde. Volgens hen is het bovenaan begonnen, bij de regering. Zij hebben alles van de jongeren afgepakt, vindt de bevolking.

Misschien ben ik de enige, maar ik zie een gelijkenis met de hedendaagse situatie in Rotterdam, één van de armste steden in Nederland. Veel jongeren, voornamelijk van niet-Nederlandse afkomst, hebben het moeilijk. De kinderen van immigranten hebben meestal geen rijke ouders, waardoor de kosten die ze maken vaak zelf betaald moeten worden. Studie, zorgverzekering en soms huur. Door het gebrek aan geld moeten ze keihard werken om hun studiekosten te betalen. Tenminste, als ze werk kunnen vinden. Voor een moslima met een hoofddoek blijkt dit moeilijker dan voor een Hollandse met blauwe ogen. Je hebt geluk wanneer je na schooltijd voor drie euro per uur mag ploeteren in de buurtsuper. Ongeacht ras, geloof of huidskleur, want ook blanke jongeren kunnen arm zijn. Het ergste is, dat er niemand is die jou garandeert dat je na het afstuderen een passende baan vindt, zeker niet als je Mohammed heet en in Rotterdam Zuid woont. Velen voelen zich buiten de maatschappij staan en raken uitzichtloos, evenals hun vrienden.

En dan de politie. In Rotterdam hebben veel jongeren moeite met deze autoriteit. Vaak krijg ik te horen dat agenten bevooroordeeld zijn en niet naar ze luisteren. Jonge Rotterdammers vertellen mij dat wanneer een Marokkaanse jongen met zijn vrienden op straat hangt, hij wordt aangesproken. Of wanneer een meisje twee tellen op de stoep rijdt, ze een boete krijgt. Wanneer een blanke jongen en een donkere jongen ruzie hebben, wordt de schuld vaak bij de donkere gelegd. Dat je een boete krijgt voor het rijden op de stoep is begrijpelijk, maar niet wanneer je twee dagen terug aangifte deed wegens stalken, een diefstal of een mishandeling en de politie aangeeft er niets aan te kunnen doen wegens gebrek aan bewijs. Het is de prioriteit waar de jeugd moeite mee heeft, ze snappen niet waarom de autoriteiten er in een lullige situatie als eerste bij zijn, maar wanneer ze echt iemand nodig hebben, de politie spoorloos is. Ze voelen zich in de steek gelaten en bevooroordeeld.

In Nederland wordt bezuinigd op cultuur en onderwijs. Rotterdam werd gezien als een cultuurstad, één die voorliep op het buitenland en waar altijd wat te beleven was. Tegenwoordig verdwijnt dat steeds meer naar de achtergrond. Jeugdvoorzieningen, clubs en hangplaatsen verdwijnen en jongeren beginnen zich steeds onbelangrijker te voelen. Alsof ze niet meetellen. Op alles wordt gekort en niet alleen de jeugd in de achterstandswijken is daar de dupe van. Wel lijden zij er meer onder, er is bijvoorbeeld geen geld om in dure sportscholen te trainen. Ook kunnen ze niet iedere week naar de Pathé voor de nieuwste films. Juist voor deze groep zijn de wijkinitiatieven en de activiteiten vanuit school belangrijk.

De Londense bevolkingssamenstelling doet denken aan die van Rotterdam. Vooral in de wijk Hackney wonen veel Turken, Antillianen, Afrikanen en Oost-Europeanen. Ook zijn er diverse straatbendes actief. Aan de ene kant van de wijk wonen de rijkeren en aan de andere kant wonen mensen die amper geld hebben om eten te kopen (bron: Algemeen Dagblad 10-08-2011). Wanneer ik deze wijk vergelijk met een wijk in Rotterdam, kom ik al snel bij Rotterdam Zuid uit. Ook dit Rotterdamse gebied wordt gekenmerkt door enorme verschillen tussen arm en rijk. Op de Kop van Zuid leven allerlei bevolkingslagen: aan de ene kant heb je de straatarme Peperklip en recht tegenover dit gebouw vind je de luxe koopwoningen. Mensen leven in harmonie, maar de verschillen zijn voor iedereen helder. Ik groeide op op Zuid en ken mensen in alle straten.

Of het berichtje dat mijn vriendin ontving een rel kan veroorzaken, weet ik niet. Ik hoop dat het één of andere idioot was, die dit in een opwelling verstuurde. Tegelijkertijd besef ik me dat het in Londen ook begon met hier en daar zo’n gedachte. Het idee alleen al dat er over nagedacht wordt, is benauwend. Omdat het slechts een kleine groep stommelingen kost om de rest aan te steken. En dat tegen de achtergrond van een tijd waarin de media steeds gretiger roept dat het hier ook kan gebeuren. Ik hoop dat niemand geïnspireerd raakt, dat het slechts een enkeling was die dit in zijn hoofd haalde. Als ik naar de kop van de pagina uit het AD kijk, Relschoppers uit elk milieu en in mijn hoofd vervang ik de Engelse namen onder de foto’s, dan hadden het net zo goed Rotterdammers kunnen zijn.