Samen richting de afgrond

In de laatste peiling van Maurice de Hond verliezen de coalitiepartijen VVD en PvdA wederom drie zetels waarmee hun totale virtuele verlies nu liefst 50 (!) zetels bedraagt. Aan de vooravond van de verkiezingen voor de provincies en Eerste Kamer moeten zij vrezen voor een extreme afstraffing. De weerzin tegen, of soms zelfs de haat voor, die je voelt voor zowel de VVD als de PvdA, heeft maar ten dele met hun beleid te maken. Het is ook de sullige en amateuristische wijze waarop zij hun beleid uitdragen. Tevens lijkt er een chronisch gebrek aan regie bij het verkopen van hun beleid en zijn er constant incidenten die hen keer op keer in de verdediging drukken.

Omstreden Rutte-II is vanaf dag één al omstreden. In hun wedloop om wie de grootste zou worden trokken beide partijen veel kiezers van de flanken weg. Zij stemden juist VVD of PvdA om te zorgen dat de ander niet in het kabinet zou komen. Toen de twee tegenpolen daarna razendsnel een coalitie vormden was er al direct bij beide achterbannen veel weerzin. Omdat er geen enkele andere combinatie, anders dan getalsmatig, mogelijk was waren zij ook tot elkaar veroordeeld.

Echter kwamen Rutte en Samsom bijna gearmd in de media om hun plannen te presenteren en wisten niet hoezeer ze de ander moesten ophemelen. In plaats van uit te stralen dat deze coalitie de enige optie was, zij ook liever met geestverwanten hadden geregeerd, maar dat ons land in crisistijd wél bestuurd moest worden ontstond bijna het beeld dat dit voor zowel Samsom als voor Rutte een gedroomde coalitie was (en in hun hart was het dat mogelijk ook).

Eigenlijk is dit kabinet vanaf het begin van het ene incident in het andere gerold. Het begon al direct na het aantreden met de opstand van VVD-leden tegen de inkomensafhankelijke zorgpremie gevolgd door een keiharde clash tussen Samsom en de PvdA-leden over het strafbaar stellen van illegaliteit. En het is daarna ook nooit meer rustig geworden, mede door de (gedwongen) minderheid in de Eerste Kamer die uiteindelijk uitmondde in een gedoogconstructie.

Beeldvorming Het draait tegenwoordig vaak meer om de beeldvorming dan om de inhoud en als er nu één punt is waar zowel de VVD als de PvdA ongelofelijk falen is het wel die beeldvorming. De explosieve groei van sociale media en kritische websites (die niet zelden in staat zijn verontwaardiging te genereren en bepalend kunnen zijn voor hoe iets binnenkomt in de huiskamer) vergt een hele andere aanpak dan vijf jaar geleden. Of het nu gaat om het zorgstelsel, de MH17-ramp, het leenstelsel, Griekenland, Groningen, radicalisering of de decentralisaties; telkens gaat het fout en is men vooral bezig te vechten tegen een negatieve beeldvorming (cynici zullen opmerken dat het ook allemaal slechte voorstellen zijn maar dat vind ik te makkelijk).

Je kunt, en vaak met redenen, van alles aanmerken op het beleid van Rutte-II, maar feit is dat ondanks de crisis de werkeloosheid relatief laag is, de netto inkomens vaak redelijk op peil zijn gebleven en er op vele terreinen na jaren van pappen en nathouden eindelijk hervormingen zijn doorgevoerd. Het lukt beiden maar niet om dit (geloofwaardig) voor het voetlicht te krijgen.

CBS-cijfers Vorige week publiceerde het CBS voor het kabinet prachtige cijfers over de stijgende werkgelegenheid en een aantrekkende economie. In plaats van dit nieuws slim uit te venten ging het ’s avonds in de journaals en Nieuwsuur niet over deze mooie cijfers maar over ruziënde PvdA’ers inzake het Groningse gas en over alweer een sjoemelende VVD’er. En dit was geen incident maar regel. Vorige week zat Samsom bij Buitenhof waar hij niet verder kwam dan een kansloos verhaaltje over driejarigen die al naar school zouden moeten en iets over verheffing. Je vraagt je af waar de top spindoctors en de befaamde focusgroepen binnen de PvdA zijn gebleven.

Samsom als mikpunt van.. Samsom lijkt überhaupt geen goed meer te kunnen doen. Zowel binnen- als buiten zijn partij is hij constant mikpunt van haat, spot en hoon (natuurlijk heeft hij dingen fout gedaan maar nog even en zelfs slecht weer is straks zijn schuld). Je vraagt je af wat die zogenaamde betrokken leden van de PvdA nu precies willen? In ieder compromis zien ze wel een reden om hun eigen partijleiding te kapittelen en hun afkeur uit te spreken, het liefst via de media natuurlijk. Of het nu gaat om illegalen, de zorgwet, Groningen, opstappende Kamerleden of hervormingen op de woningmarkt , altijd zijn er wel PvdA’ers te vinden die felle kritiek hebben.

Ik ben de laatste die vindt dat iedereen maar slaafs de partijlijn moet volgen maar als je massaal ja zegt tegen een coalitieakkoord dan moet je niet bij iedere maatregel die een beetje pijn doet moord en brand gaan schreeuwen. Het alternatief is oppositie voeren en dan zouden vele maatregelen nog vele malen erger uitpakken (vanuit PvdA oogpunt bekeken dan)

Naast het niet te temmen PvdA-kader draagt de partijleiding zelf ook enthousiast bij aan de negatieve beeldvorming. PvdA’ers die meer de straat op zouden moeten, Kamerleden die blijkbaar niet op kwaliteit zijn geselecteerd, zwakke lijsttrekkers (Hilhorst, Karakus, Barth, Tang) en opstandige senatoren zijn slechts een kleine greep uit een lange serie voorbeelden.

VVD communiceert nog slechter De VVD heeft weliswaar minder last van een morrende achterban maar doet het zo mogelijk qua communicatie nog slechter. Absoluut dieptepunt is de omgang met het sjoemelende Kamerlid Verheijen. Na de mislukte spin (overdreven, heksenjacht) had Zijlstra gisteren dé kans bij Buitenhof deze blunder te herstellen door zijn excuses aan te bieden, Verheijen terug naar Limburg te trappen en zo de schade te bepreken.

Zijlstra verviel liever wederom in zwakke excuses over carrière kapot maken en ook zouden er feiten en suggesties door elkaar lopen (uiteraard zonder dat hij deze benoemde). Als er één partij is waar de laatste jaren een zweem van gesjoemel omheen hing was het wel de VVD. Om dan vervolgens met zo’n slap verweer te komen is echt onbestaanbaar en gaat de VVD dan ook heel veel schade berokkenen.

Gebroken beloftes Rutte heeft sinds de vorige verkiezingscampagne zoveel beloftes gebroken dat het eens zo betrouwbare imago van zowel de premier als zijn partij nagenoeg is verdwenen. Veel erger is het wanneer een partij haar ideologische uitgangspunten verkwanseld. Kiezers begrijpen en accepteren compromissen. Beloftes breken moeten alle partijen die verantwoordelijkheid nemen. Maar de VVD stond bekend om drie dingen: Dé partij voor de ondernemers, lage belastingen en streng qua veiligheid en immigratie. Na 4 jaar Rutte hebben de ondernemers de partij de rug toegekeerd, bestaan de bezuinigingen  voor het overgrote deel uit lastenverzwaringen i.p.v lagere uitgaven van de overheid en op veiligheidsgebied is de VVD onzichtbaar en laat haar gezicht op dit cruciale dossier ook nog eens bepalen door de zwakste minister van het kabinet (verlos die man uit zijn lijden, dit verdient hij niet).

Hoop? Is er nog hoop voor VVD en PvdA? Ach, bijna geen land waar de kiezers zo massaal van partij kunnen switchen als in Nederland. Bovendien is het maar zeer de vraag of partijen als D66, PVV of SP het zoveel beter zouden doen, als zij überhaupt al verantwoording willen/durven te nemen. Maar één ding is bijna zeker: VVD en PvdA krijgen op 18 maart een historisch pak slaag. Daarna kunnen Rutte en Samsom het best hun afscheid aankondigen. Hun project is mislukt. Het mooiste zou zijn als ze dit via een talkshow deden. Gearmd de Haagse arena samen vaarwel zeggen. De onvermijdelijke baantjescarousel in…

Cc-foto: Minister-president