Schaamteloos campagnevoeren met de PvdA

Valt er nog iets te lachen in de politiek? Over hoe ze zich in Den Haag staande proberen te houden in sterke electorale stormen? En of! Als het niet zo treurig was. Want waarom is de manier waarop politieke partijen zieltjes proberen te winnen vaak zo tenenkrommend?

PvdA-Kamerleden Michiel Servaes en Roelof van Laar voegen samen een nieuw hoofdstuk toe aan het handboek “Schaamteloos campagnevoeren, hoe doe je dat?” Wat is er aan de hand? Vorige week stuurden beiden een mail aan duizenden brievenschrijvers die eerder dit jaar hun zorg uitten aan Diederik Samsom over de bezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking. In hun mail nodigen Van Laar en Servaes de betrokken mensen uit voor de Afrikadag, op 7 November in Amsterdam. Wie lid wordt van de partij, krijgt twee toegangskaarten gratis, want, ‘de PvdA zal zich altijd blijven inspannen kwetsbare mensen in andere landen te helpen een toekomst op te bouwen’.

Nog afgezien van deze milde vorm van koppelverkoop, is elk woord over de bezuinigingen waarvoor de PvdA medeverantwoordelijk is, verdwenen. Verdampt in proza over ‘diepe betrokkenheid bij de meest kwetsbare mensen overal op de wereld’. Wat is de huidige wisselkoers van diepe betrokkenheid eigenlijk? Hoeveel is die term op ‘t ogenblik waard? Zeventig cent op honderd euro? Of minder, zestig cent, zevenenvijftig cent? 

De PvdA mag het zeggen. Laten we in ieder geval vaststellen dat de kennelijke nominale waarde van de ‘diepe betrokkenheid’ aanmerkelijk is gedaald sinds de sociaaldemocraten samen met de VVD regeren. Het is waar, de liberalen zouden het budget voor internationale samenwerking het allerliefst zo snel mogelijk reduceren tot een potje voor slechts noodhulp. Wat premier Rutte er overigens niet van weerhoudt om zich op het hoogste wereldtoneel charmant op te werpen als de partner voor vrede, rechtvaardigheid en ontwikkeling, in een poging die o zo vurig gewenste zetel in de Veiligheidsraad te bemachtigen. Vrede en recht, en Heineken zij met ons! 

Het punt is dat de “realiteit” van de 1 miljard euro bezuiniging op ontwikkelingssamenwerking voor de PvdA zo langzamerhand een excuus is geworden om verder weinig meer te doen. Wat wij zien is een ontwikkelingsbeleid dat een VVD-lucht van hulp en handel ademt. Inclusief exportkrediet verzekeringen en disproportionele kortingen op maatschappelijke organisaties in lage- en middeninkomenslanden. Partijleider Diederik Samsom rept tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen met geen woord over het ontzien van het budget voor ontwikkelingssamenwerking als het gaat om de kosten van asielopvang. De doortastendheid om de boel ‘sterker en socialer’ te maken prevaleert niet, om het maar even in campagnetaal te zeggen. 

En neem nou dit. ‘Nederlandse handel met ontwikkelingslanden groeit explosief’, kopte het dagblad Trouw. Groei die voornamelijk is toe te schrijven aan de export van geraffineerde aardolieproducten. De minister, die ziet kansen en roept ondernemers op om de vaart erin te houden. Ze zegt ook dat ‘fatsoenlijke groei’ erg belangrijk is aangezien handelscontracten vaak voor de elite voordelen opleveren, ten koste van de lokale bevolking en het milieu. Goed gezien! Jammer dus dat de groei van de handel voor een groot deel uit landen als Angola, Bangladesh en Equatoriaal Guinee komt, niet bepaald voorlopers van gelijke en duurzame groei. Bovendien: als er nu één type handel gevoelig is voor corruptie is het wel de handel in benzine en diesel. Om van de effecten van de gore diesel en stookolie op het milieu nog maar te zwijgen. Waarom zegt de minister dat niet: leuk die groei, maar laten we de werkelijkheid achter de cijfers niet vergeten. 

Terug naar de Kamerleden, die in hun wervende e-mail het wak dat de uitgaven voor de opvang van asielzoekers in de begroting voor ontwikkelingssamenwerking heeft geslagen, proberen te omzeilen. Naast 1 miljard aan bezuinigingen, wordt er dit jaar namelijk 1 miljard uit het ontwikkelingsbudget aan de opvang van asielzoekers in Nederland besteed. Dat vluchtelingen in Nederland fatsoenlijke opvang behoren te krijgen staat buiten kijf. De regering heeft echter door de koppeling van ontwikkelingssamenwerking aan het BNP, verwachte financiële meevallers naar voren gehaald, zo een berg ontwikkelingsgeld geleend en daarmee een onacceptabele hypotheek genomen op de toekomst. 

Servaes en Van Laar stellen dat zij niet bezuinigen op bestaande ontwikkelingsprogramma’s. Dat klopt, maar ze nemen wel een voorschot op de toekomstige programma’s. Een voorschot van 700 miljoen euro. En dat gaat zonder meer wél ten koste van ‘inspanningen om de ontwikkeling van de armste landen te stimuleren’. Het gaat zo ten koste het aanpakken van oorzaken van problemen zoals vluchtelingenstromen. De waarheid is dat waar andere Europese landen extra geld vrijmaken voor de opvang van asielzoekers, Nederland dat niet doet en in plaats daarvan 5 miljard lastenverlichting aan haar burgers geeft.  

De inzet van de PvdA voor ontwikkelingssamenwerking juichen wij toe. Maar laat die partij nu niet nalaten om de woorden om te zetten in daden. Laat men nu eens een grens stellen aan de uitholling van het ontwikkelingsbudget. Het verzoek van de Tweede Kamer aan de regering (de motie Slob c.s.) om opvangkosten van asielzoekers niet ten koste te laten gaan van bestaande ontwikkelingsprogramma’s is een begin. Laat men daaraan vasthouden en het hulpbudget dat al fors gekort is ongemoeid laten. Dat zou zomaar eens een gunstig effect kunnen hebben op de nominale waarde van de term ‘diepe betrokkenheid’.