Staatsbedrijven gokken met belastinggeld

Een nieuwe tegenvaller voor de drie in het Catshuis: GasUnie, het staatsbedrijf dat altijd honderden miljoenen dividend in het laatje bracht, is met ingang van dit jaar een schip van bijleg. Datzelfde dreigt te gelden voor Tennet, de eigenaar van het electriciteitsnetwerk in Nederland.

Komt dit omdat staatsbedrijven nu eenmaal altijd log en bureaucratisch zijn, een leugen die al jaren verkocht wordt door zij die verblind zijn door de felle zon van het overheersende marktdenken? Integendeel, losser dan ooit geslagen van de klustering door de overheid, hebben de directies van GasUnie en Tennet aan het eind van de regenboog een pot met goud zien staan. Ze deden allebei investeringen in het buitenland. GasUnie verwierf zich een groot Noordduits gasnet zonder zich kennelijk af te vragen waarom dat eigenlijk te koop stond. Tennet deed hetzelfde met het electriciteitsnetwerk van onze oosterburen.

Enthousiast toegejuicht door het bankwezen betaalden de directies de hoofdprijs. Nu is het uur van de afschrijvingen aangebroken. Op hun bureaus liggen twee zakken, waarin een kat genoeglijk spint. Die netten kosten veel meer dan ze opleveren.

De rekening is voor jou en mij, natuurlijk.

In het Catshuis, bij de VVD, bij de PVV en misschien zelfs bij D66 zal men nu ongetwijfeld tot de overtuiging komen dat er niet radicaal genoeg is geprivatiseerd. Dat er halve maatregelen zijn genomen en dat hele het paradijs binnen enkele jaren dichterbij zullen brengen.

Ik heb het al eens vaker gezegd: een eeuw geleden, toen de liberalen nog hersens hadden, waren zij het die vonden dat nutsbedrijven in overheidshanden thuis hoorden omdat de marktwerking alleen maar tot ongewenste monopolievorming leidde. Daarom dienden zulke bedrijven onder controle te staan van de overheid waarbij men in die dagen eerder dacht aan de gemeente dan aan het parlement.

Tenzij links ooit verkiezingen wint, blijven wij overgeleverd aan megalomane gokkers met belastinggeld. Anders is er kans dat nutsbedrijven weer gaan doen waarvoor ze waren bedoeld: in Nederland essentiële diensten en producten leveren die de basis vormen onder het overleven van de mensen en een sociale markteconomie.