Stem op de onverschrokken Renske Leijten

Nog nooit hebben een week voor de verkiezingen zoveel Nederlanders met hun ziel onder de arm rond gelopen. In politieke zin dan. Ze weten niet wie ze hun stem zullen gunnen. Dat is geen wonder. De campagnes zijn volstrekt van de maatschappelijke praktijk los gezongen. De media zien er om een of andere reden van af politici de cruciale vragen te stellen: met welke maatregelen gaat U ons uit deze crisis helpen? Wat wilt U ondernemen tegen de economische depressie die ons te wachten staat? Wat gaan we met onze Europese bondgenoten samen doen om ervoor te zorgen dat de héle wereld zo snel mogelijk tegen covid-19 is gevaccineerd? Nee, dat gebeurt niet. Als Jeroen Pauw lijsttrekkersdebatten leidt, mogen ze zelf “stellingen’’ aandragen. Dan krijg je twistgesprekken over de uitgangspunten van het asielbeleid zonder dat daarbij de knelpunten in de dagelijkse werkelijkheid worden betrokken. Of men confronteert je met dooddoeners als: “Geld dat wordt uitgegeven moet eerst worden verdiend”. Lijsttrekker Hoekstra neemt bij dit alles een bijzondere positie in. Hij vertelt vaak niet wat er naar zijn inzicht moet gebeuren maar stelt zichzelf vragen waarop hij dan het antwoord schuldig blijft.

De interviews met lijsttrekkers van Nieuwsuur bieden evenmin soelaas. Marianne Tweebeeke en Jeroen Wollaars zagen hun gesprekspartners door over allerlei klein vuil uit de partijgeschiedenis. Ook mogen kritische kiezers de lijsttrekkers verwijten doen. Dat levert soms vermakelijke televisie op maar veel wijzer word je er niet van. Datzelfde geldt voor leuzen als “Nu doorpakken” of “Voor een eerlijke toekomst”. Het lijkt wel of partijen hun slogans  bij het reclamebureau van Vitaepro hebben besteld.

De VVD gaat bij dit alles het verst. Daar laat men gewone mensen de lof van Rutte zingen naast een kartonnen konterfeitsel van de premier. Op een hem door De Telegraaf gegunde pagina verklaarde de grote en geliefde leider dat er na de verkiezingen zo snel mogelijk een Nationaal Herstelplan moet komen. Dus niet vóór de stembusgang zodat de burgers met het stembiljet in de hand zelf positie kunnen kiezen. O god hemeltjelief, o heden nee.

Blijft de vraag: op wie moet je in hemelsnaam stemmen als de partijen en de lijsttrekkers zelf te weinig laten zien van wat zij in concreto met de grootste crisis van de eeuw voor hebben? Het antwoord is kort en eenvoudig: we vragen ons dat niet meer af. We laten al dat gelul aan ons voorbij gaan. We bepalen onze keuze op grond van ándere criteria. We stemmen op personen die zich als parlementariër dubbel en dwars hebben waargemaakt, die zich daadwerkelijk en voor 100% volksvertegenwoordiger hebben getoond. Die ondanks alle ontmoediging en tegenwerping kampioen zijn gebleven van gewone burgers die door de overheid worden gemangeld. De partij waartoe ze behoren, is dan van minder belang. Het gaat om de persoonlijkheid, het talent, het doorzettingsvermogen, de onafhankelijkheid van denken in een parlement dat van fractiediscipline aan elkaar hangt.

De keuze is dan beperkt: verreweg de beste kandidaten zijn Renske Leijten en Pieter Omtzigt, die samen het toeslagenschandaal boven water hebben gehaald. Zij verdienen allebei een beloning in de vorm van tienduizenden voorkeurstemmen. Niet alleen als een dank je wel maar ook om hun positie binnen de eigen fractie te versterken. Jaloerse geesten kunnen niet zomaar een spraakmakende collega op een zijspoor zetten als deze op eigen kracht  en paar zetels heeft binnengehaald. Het is van het grootste belang dat Renske Leijten en Pieter Omtzigt hun werk de komende jaren ongehinderd kunnen voortzetten want er zijn dat decennium Rutte nog veel meer misstanden die boven water moeten komen. Bovendien is met de huidige politieke klasse de kans groot dat de afhandeling opnieuw verzandt of dat men een parlementaire enquête als excuus gebruikt om na gedane boetedoening op de oude voet voort te gaan. Zeker als de premier goed uit de verkiezingen te voorschijn komt. Een vos verliest wel zijn haren, maar niet zijn streken, een Rutte raakt haren noch streken kwijt.

Het hangt een beetje van je gemoed af aan wie van beide kandidaten je de voorkeur geeft. Linkse mensen gaan uiteraard voor Renske Leijten. Ben je hartstikke rechts, dan kun je dat wellicht niet over je hart verkrijgen. Gelukkig is daar Pieter Omtzigt, Twent, katholiek, veel beter doorkneed in economische kwesties dan de omhoog gevallen jurist Hoekstra.

Stem dan op Omtzigt. Vooral als Baudet, Wilders of Eerdmans ook nog op je lijstje staan. Veroordeel je zelf niet tot de marge. Zie je ‘s-nachts in je bedje de schaduw van een minaret op het behang, besef dan dat Pieter Omtzigt getrouwd is met een vrouw uit de Syrisch-orthodoxe kerk. Ze heet Ayfer Koç  en is voorzitter van de CDA-fractie in de raad van Enschedé.

Maar ik zeg: aarzel niet, stem op de onverschrokken Renske Leijten.

Voor het overige ben ik van mening dat de toeslagenaffaire niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen. En de zaak rond het Groninger aardgas evenmin.

Update: Ad van der Kouwe, grafisch ontwerper en docent op de Sint Joost Academie in Breda heeft een affiche ontworpen met een oproep om Leijten of Omtzigt te kiezen.

Aanvulling: voor het plaatselijke kanaal JWTV gaf ik een uitgebreide stemwijzer.