Stoken en duurzaamheid zijn geen goed huwelijk

Het klonk al te mooi om waar te zijn, zoals bij de meeste sprookjes het geval is. Hout stoken in biomassacentrales zou duurzaam zijn, immers hout groeit in de natuur. Boompje planten, boompje kappen, boompje stoken en de CO2 die daarbij vrij komt, wordt weer opgenomen door het nieuwe boompje dat geplant wordt.

Veel politieke partijen gingen er blind voor. Economische groei, direct uit de natuur. Als alternatief voor fossiele brandstoffen. De economie door laten groeien, zonder haast te maken met de energietransitie. Met steun van Brussel, waar afgesproken is dat biomassa C02-neutraal zou zijn, dus waarvan de uitstoot niet meegeteld wordt in de klimaatdoelstellingen.

Dat politieke stempel “C02-neutraal“ heeft in de praktijk gezorgd voor een ongekende wildgroei aan subsidies voor biomassacentrales en een recordaantal installaties om gekapte bomen of delen daarvan als biomassa te stoken. Geen vuiltje aan de lucht? Integendeel. Duurzame biomassa bestaat slechts in zulke kleine hoeveelheden dat er nooit voldoende van is om aan de energievraag te voldoen.

In Nederland is er nog maar zo weinig bos, dat als we alle bomen op zouden stoken, ons land slechts negen maanden voorzien zou zijn van energie. En omdat kap van het gehele Nederlandse bosareaal nooit gerealiseerd kan worden, is overgegaan tot de import van biomassa uit de VS en Estland waar complete bossen gekapt worden voor onze energiebehoefte.

Inmiddels is het beeld echter gekanteld. In een paar seconden opstoken wat in de natuur 20 jaar nodig heeft om te groeien kan niet duurzaam zijn. “Het is een waanidee dat het in één klap verbranden van biomassa in deze enorme hoeveelheden duurzaam is’’, zegt hoogleraar Louise Vet, die in de Europese koepel van wetenschappelijke academies (EASAC) zit.

De commissie Remkes schrijft in haar eindrapport over de bestrijding van de stikstofcrisis dat de subsidies op het gebruik van biomassa voor energie-opwekking onhoudbaar zijn, omdat de uitstoot van stikstof door biomassacentrales onverenigbaar zijn met de landelijke doelstellingen. Hoe dat kan, terwijl houtkachels en biomassacentrales nog steeds op subsidie branden, maar vuiler zijn dan kolencentrales, kan geen weldenkend mens uitleggen.

Opmerkelijk dat er, ondanks deze wetenschappelijke inzichten, nog steeds zichzelf groen noemende partijen zijn die blijven geloven in biomassa en een verbod op het bevorderen daarvan nog steeds blokkeren. GroenLinks congresseert vandaag en zou de sage van duurzame biomassa in rook op kunnen laten gaan. Maar een motie die zich uitspreekt om houtige biomassa niet langer tot schone energiebron te bestempelen wordt afgeraden door het bestuur en een motie die ruimte vraagt voor biomassa wordt van een positief advies voorzien.

Het kabinet zal met belangstelling naar de uitkomst kijken. Steunt het GroenLinks-congres biomassa, dan heeft het kabinet er een gedoogpartner bij. Wijst het congres biomassa af als energiebron, dan is er naast het groeiend verzet in de PvdA en D66 sprake van een voor het kabinet niet meer te negeren blok.

De Eerste Kamer nam al een motie aan die pleit voor het zo snel mogelijk stopzetten van alle voorgenomen subsidies voor hout-bijstook in kolencentrales, met steun van de senatoren van GroenLinks. In de Tweede Kamer is de fractie nog niet zover. Met name daarom is de uitspraak van het congres van het grootste belang.

Een ondoorzichtig politiek steekspel met lobbyisten die partijen proberen te bewegen biomassa als transitiebrandstof te willen zien. Rookgordijnen waardoor veel mensen door de gekapte bomen het bos niet meer zien. Biomassa dreigt een van de grootste schandalen van onze eeuw te worden, als bron van fijnstof, klimaatverandering en biodiversiteitsverlies. Eenmaal verleende subsidies blijven jarenlang na-ijlen. Nu kappen met kappen en stoppen met subsidies is de enige manier om niet langer in te druisen tegen de natuur en bossen te behoeden voor het altaar van onze economie.