Storm in een elektrische waterkoker

‘Nederlands bedrijfsleven betaalt de hoofdprijs voor energie’ kopte Het Financieele Dagblad op 28 oktober. De stroomprijzen die bedrijven achter onze dijken betalen ‘lopen ernstig uit de pas’ met buurlanden, oplopend tot een ruim 30 procent hogere prijs per kilowattuur (KWh) dan Duitse bedrijven neertellen.

En weer is groene stroom de boosdoener. Als zich enorme aanbodpieken in wind en zonnestroom voordoen, kunnen Duitse bedrijven voor een prikkie elektriciteit kopen.

Gezien de grote duurzame opwekcapaciteit in Duitsland gebeurt dit zo vaak dat ze per saldo ruim 30 procent goedkoper uit zijn dan hun collega’s in Nederland, aldus het FD.

Spookverhaal Verschrikkelijke visioenen dringen zich op. Slinkende winstmarges, massa-ontslagen, Nederlandse bedrijven die staan te dringen om hun fabrieken naar Duitsland te verkassen. Dat beseffen die Duitsers zich niet als ze argeloos zonnepaneeltjes op hun dak schroeven.

Maar klopt het alarmerende FD-artikel? Ik zie twee gaten in het verhaal. Ten eerste de grote stroomprijsverschillen waar het artikel mee schermt. De bron hiervoor is een ‘overzicht’ van stroombeurs APX. Welke periode is bekeken, blijft echter volstrekt onduidelijk. Is dat een dag, een maand, drie jaar?

Bij raadpleging van Eurostat doemt bovendien een heel ander beeld op. De officiële Europese cijferfabriek beraamt dat Duitse grootverbruikers in 2013 gemiddeld 8,6 cent exclusief belasting per KWh moeten betalen. In Nederland zijn grootverbruikers net iets minder dan 8 cent kwijt. Prijsvoordeel voor Nederlandse bedrijven dus.  

Maar het voordeel wordt nog groter. Grootverbruikers in Nederland betalen ruim 1 cent per KWh aan energiebelasting. Duitse bedrijven betalen drie keer zoveel. Dus zelfs als de handelsprijs voor Duitse stroom een stuk lager zou zijn, dan zijn Duitse en Nederlandse grootverbruikers inclusief belasting ongeveer hetzelfde af.

Pervers Nederlandse grootverbruikers zijn dus helemaal niet zielig. Integendeel, ze worden juist in de watten gelegd met extreem lage energiebelasting, zowel ten opzichte van grote bedrijven in Duitsland als ten opzichte van kleinere zakelijke gebruikers in Nederland. Die laatste groep betaalt namelijk rond 4 cent energiebelasting per KWh.

In plaats van non-problemen aan te zwengelen, kan het FD dus beter een artikel wijden aan het perverse principe dat de grootste verbruikers in Nederland de laagste energiebelasting betalen.

Zo krijgen grote bedrijven niet alleen een ingebakken concurrentievoordeel op het mkb-cadeau, het remt ook brede verspreiding van duurzame stroom zonder subsidie. Waarom? Omdat duurzame opwekking bij een energiebelasting van rond 4 cent per KWh een ijzersterke business case heeft.

Een investering in zonnepanelen, bijvoorbeeld, levert in dat geval jaarlijkse rendementen op van 14 procent tot 16 procent over een periode van 25 jaar. In zo’n gunstige situatie zouden Nederlandse grootverbruikers – net als hun grote Duitse collega’s – en masse hun daken met zonnepanelen volleggen.

Niks hoofdprijs voor energie dus. Wie eerlijke concurrentie echt serieus neemt en tegelijk verspreiding van duurzame energie wil stimuleren, kan maar een conclusie trekken: de energiebelasting voor grootverbruikers moet juist omhoog.

Dit artikel verscheen ook op Nu Zakelijk. Volg Roebyem op Twitter.