Strafeisen tegen blokkeerfriezen zijn beetje buiten proportie

Na een uitputtend requisitoir waarin twee officieren elkaar afwisselden, heeft het Openbaar Ministerie tegen verreweg de meeste blokkeerfriezen een taakstraf geëist van 120 uur of zestig dagen vervangende hechtenis. Voor sommigen werd dat meer, tot zelfs 240 uur vanwege hun leidende rol op de snelweg bij Joure. Dat geldt ook voor Jenny Douwes, die bovendien drie maanden voorwaardelijke celstraf boven het hoofd hangt. Detail: voor het tonen van de blote kont eiste de zedige officier een taakstraf van 150 uur.

In welke categorie valt dit alles? 120 uur taakstraf kreeg Pamela H. voor het doodrijden van Yannick Frijns. Zij zat aan het stuur te appen. Iemand uit Hardinxveld-Giessendam kreeg dezelfde sanctie omdat hij sealbags met geld uit de bedrijfskluis had gestolen, volgens justititie ongeveer 16000 euro, evenals als een 64-jarige hulpverlener die een 25-jarige vrouw tijdens de uitoefening van zijn functie twee keer onzedelijk had betast. Ook een rij-instructeur die aan een 17-jarige leerlinge had gezeten, kreeg 120 uur. Keyloggers plaatsen om achter de namen en de wachtwoorden van docenten en studenten levert net zo goed 120 uur op, zo merkte een student aan de Avans hogeschool.

En 240 uur, de hoogste taakstraf die een rechter in Nederland mag opleggen? Daarmee werden de bekende broers opgeknapt die met hun malware computers gijzelden om vervolgens de gedupeerden te chanteren. Iemand die 105 kilometer per uur reed waar 50 km was toegestaan en een jongen van 16 doodreed, kreeg net als nu voor Jenny Douwes geëist wordt, 240 uur taakstraf en drie maanden voorwaardelijk. Het Groninger corpslid dat een groentje een hersenbeschadiging bezorgde ging een dag de cel om vervolgens een taakstraf van 240 uur uit te voeren. Hij moest ook een schadevergoeding betalen van 5000 euro.

Boekje zeer te buiten Het is zonneklaar dat de blokkeerfriezen hun boekje zeer te buiten gingen. Het is verboden de weg te blokkeren om wat voor reden dan ook. En zeker niet om je tegenstanders te verhinderen op tijd met hún betoging te beginnen. Toch hebben in de afgelopen decennia boze boeren en vrachtwagenchauffeurs er niet tegenop gezien met hun kolossale voertuigen het verkeer in de soep te laten lopen. Nooit is daarop een proces van dagen gevolgd, waarbij het Openbaar Ministerie ook nog eens een tekenfilmpje liet maken om de publieke opinie te informeren over de zwaarte van haar aantijgingen. Nu wel. De autoriteiten hebben maximale publiciteit gezocht voor dit proces. Dat kan maar één reden hebben: men wilde activisten waarschuwen om dit grapje niet te herhalen.

Phyrrusoverwinning Zowel de slachtoffers – de KOZP-activisten – als het Openbaar Ministerie hebben benadrukt dat het proces niets met Zwarte Piet te maken had. Dat klopt: men wilde een breed bruikbaar precedent scheppen, een precedent dat straks ook kan worden ingezet tegen anti-Pieters die zich een centimeter of wat buiten de voor hen getrokken lijnen bewegen. Wat dat betreft konden de veroordelingen in Leeuwarden voor hen wel eens een Phyrrusoverwinning betekenen. Je zult zien dat ze de komende maanden overal worden aangepakt met het argument dat de blokkeerfriezen – ‘Terecht’ wordt er dan juichend bij gezet – het ook moesten ontgelden.

Schaduw De eisen zijn niet extreem maar wel een beetje buiten proportie als je ziet waar je in dit land nog meer 120 respectievelijk 240 uur voor krijgt. Het is dan ook de vraag of het Openbaar Ministerie met deze aanpak haar doel bereikt. De aangeklaagden in Leeuwarden genieten grote sympathie bij een belangrijk deel van de Nederlandse bevolking. Men kan wel beweren dat het proces niets met Zwarte Piet te maken heeft, zijn schaduw hangt over het gerechtsgebouw.

De veroordeling van de blokkeerfriezen zal door de publieke opinie gezien worden als een vonnis tegen Zwarte Piet. Het zal niet bijdragen tot een eind aan de strijd om het Sinterklaasfeest maar die juist verscherpen. Dit proces draagt evenmin bij tot gezagsherstel of een groeiend aanzien voor de autoriteiten. Het was veel beter geweest als men het niet tot een massaproces had laten komen maar de beklaagden een voor een had benaderd, om te beginnen met een transactievoorstel en als ze daar niet voor voelden een dagvaardiging bij de kantonrechter. Recht doen zonder circus, dat idee.

Het doel van een proces is niet het creëren van helden en martelaren maar het voorkomen van herhaling. De blokkeerfriezen moeten vooral niet met een aureool om hun slapen de rechtzaal uitgaan zoals nu dreigt te gebeuren als het Openbaar Ministerie haar zin krijgt.

De schade kan nog deels hersteld worden als de rechters hen flink de mantel uitvegen om de verdachten vervolgens een voorwaardelijke gevangenisstraf op te leggen van een maand of zes. Zonder verdere sancties of boetes. Als dat wettelijk kan tenminste. Drie meer dan nu tegen Jenny Douwes geëist wordt want het gaat niet aan anderen te belemmeren zich op straat politiek te uiten. Als ze het nog een keer flikken moeten ze het wél voelen en niet zo zuinig ook.

En dat die rechters vervolgens aan het slot van de zitting zeggen: “En nu, gaat heen en zondigt niet meer”.