Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Straks gooit Trump in de Perzische Golf zijn eigen glazen in

  •  
17-06-2019
  •  
leestijd 5 minuten
  •  
Dwight D. Eisenhower Deployment

© cc-foto: U.S. Navy https://flic.kr/p/NgH37b

Nu mengt Donald Trump zich in deze al millennia oude conflicten die steeds in een nieuwe religieuze jas weer opduiken
De Verenigde Staten zijn bezig met een oude hobby: zelf een aanleiding voor een oorlog scheppen. Slachtoffer is ditmaal Iran, dat ervan beschuldigd wordt met kleefbommen brand te stichten op olietankers in de Perzische Golf. Deze beschuldigingen worden met nadruk door Mike Pompeo geuit en kroonprins Mohammed bin Salman van Saoedi Arabië was er als de kippen bij om zich achter hem te stellen. De Iranezen plegen geweld tegen de koopvaardij. Zij moeten eensgezind stevig op hun plaats gezet worden. Het is een oude truc die al sinds 1898 wordt toegepast, toen het establishment van de Verenigde Staten een lekker oorlogje tegen Spanje nodig had om goede sier te kunnen maken en om net als de Britten en de Fransen tropische koloniën te veroveren.
De meest bekende actie in deze geest was het Tonkin-incident, toen een nooit uitgevoerde aanval op een Amerikaans oorlogsbodempje werd aangegrepen om de oorlog met Vietnam op een veel hogere versnelling te brengen. Nu lijkt dus Iran aan de beurt.
Iran is een regionale macht in het Midden-Oosten met een politiek-religieuze boodschap. Het belijdt officieel de sjiitische variant op de islam, die al vijftien eeuwen lang op voet van oorlog leeft met soennieten die onder de moslims de grote meerderheid vormen. Daarom komt Teheran op voor vervolgde en achtergestelde geestverwanten in door soennieten beheerst gebied. Het manifesteerde zich de laatste tien jaar als grote broer van de Libanese terreurbeweging Hezbollah. Het gaf steun aan de Syrische dictator Assad, die ook een soort sjia aanhangt.
Het was vooral stut en steun voor het Irakese bewind in Bagdad. In Irak hadden soennitische minderheden, sinds de stichting van deze kunstmatige staat door de Britten in 1920, altijd de dienst uitgemaakt. Nu zijn de rollen omgedraaid zoals blijkt uit de doodstraffenregen in de zogenaamde rechtbanken waar nu aan de lopende band opgepakte IS-strijders voor verschijnen. Dat was een van de resultaten die George Bush boekte toen hij het regime van Saddam Hoessein ten val bracht. Hij zette daarmee ongewild deur wijd open voor de Iraanse ayatollah´s.
Dat is nog niet alles. Iran beschouwt zich buiten dit alles ook nog als de beschermheer van de sjiitische meerderheid op het eiland Bahrein, die daar door een soennitisch vorstenhuis wordt onderdrukt. Ook steunt het alle sjiieten in Saoedi-Arabië. Zij wonen grotendeels langs de kust van de Perzische Golf, toevallig op een gebied waar zich enorme olievoorraden bevinden. Geen wonder dat prins Mohammed bin Salman meteen bij Trump op schoot kruipt.
Dit gevoel beschermer des geloofs te zijn (terzijde: sinds Hendrik VIII is dat ook al de officiële titel van de Britse monarchen) kent Iran al heel lang. Voor het zich liet betoveren door de taal van Mohammed beleed het een bijzondere godsdienst, het zoroastrisme, daarna dus een excentrieke vorm van islam. Je zou kunnen zeggen dat het land al duizenden jaren de wijsheid in pacht heeft en die wijsheid ook wil verbreiden. In de Oudheid voerden de zoroastrische Perzen continu oorlog tegen het christelijke laat-Romeinse rijk en later tegen de Byzantijnen. Hun verhouding met de soennitische Ottomaanse sultans in Istanbul was ook op deze leest geschoeid. Steeds weer braken oorlogen uit, waarbij Irak en Armenië de grote twistappels waren.
Nu mengt Donald Trump zich in deze al millennia oude conflicten die steeds in een nieuwe religieuze jas weer opduiken. En hij creëert zelf een incident om in te kunnen grijpen. Het is immers moeilijk te geloven dat de Iraanse strijdkrachten de moeite nemen om uitslaande maar beheersbare branden te veroorzaken op mammoettankers, terwijl het toch een kleine moeite moet zijn om zo’n reuzenschip met een welgemikte torpedo of raket in een fakkel te veranderen. Het heeft geen enkel belang bij zulke kleine acties. Daarom is de kans reëel dat de zogenaamde aanvallen in scène zijn gezet om een goedgelovige wereldopinie het rad voor ogen te draaien dat sinds 1898 al zo goed werkt.
Zijn voorganger probeerde de missionaire gezindheid van Iran in te dammen door het een plaats te geven in de volkerengemeenschap als het zijn nucleaire ambities zou opgeven. Trump gelooft niet dat Iran bereid is om daar serieus aan te werken, zodat hij verzoening heeft vervangen door confrontatie. Als de Verenigde Staten een behoorlijke casus belli uit de hoge hoed weet te toveren, dan kan het de ayatollahs een lesje geven dat ze niet gauw zullen vergeten.
Spoort ook mooi met de presidentsverkiezingen van volgend jaar. Niets levert zoveel stemmen op als een lekkere overwinning. En zo is de kans groot dat Trump zijn hand in een wespennest steekt, waarvan hij de oudheid, de omvang en de inwoners niet kent. Hij kan daarmee krachten ontketenen waar hij geen idee van heeft.
De ayatollahs hebben in het prachtige Perzische land een hoogst onaangename en intolerante theocratie geschapen met wrede straffen, vrouwenonderdrukking en vervolging van andersdenkenden op het gebied van kunst, politiek en seks. Hun regime verdient van democraten sympathie noch verdediging. Het is echter zeer de vraag of partij kiezen in een oude machtsstrijd tot de gewenste resultaten leidt. De oorlog van Bush tegen Irak heeft hem een slepend conflict opgeleverd dat uiteindelijk tot destabilisatie in de hele regio leidde. De oogst was tweeërlei: aan de ene kant de Islamitische Staat, aan de andere kan een sterk groeiende invloed van Iran dat kans zag sjiitische geloofsgenoten en bewegingen voor zijn karretje te spannen.
De kansen voor de democratie of een vrijzinnige ontwikkeling zijn in het Midden-Oosten niet toegenomen maar geminimaliseerd. Tussen de bedrijven door hebben de Verenigde Staten ook nog het wantrouwen van Rusland gewekt, dat al in de tijd van de Sovjet-Unie een grote vlootbasis had aan de Middellandse Zeekust van Syrië. Door opzichtig het oude bondgenootschap met de Assad-dynastie in Damascus te handhaven, heeft Poetin zijn positie in het Midden-Oosten weten te versterken, ten koste van de Verenigde Staten.
Alleen maar meer ellende, alleen maar verder van huis. Dat heeft de politiek van de Verenigde Staten in het Midden-Oosten opgeleverd. De ambtsperiode van Barack Obama leek een ommekeer teweeg te brengen met positieve resultaten (wie heeft Osama bin Laden dan uitgeschakeld, Bush soms?) maar die hoopvolle trend is gekeerd. Trump staat klaar om door te gaan met de traditionele activiteit van de Verenigde Staten in het Midden-Oosten: het met verve ingooien van de eigen glazen.
cc-foto: U.S. Navy
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.