Top in Rio loopt nu al vast

De echte Rio+20 conferentie is nog niet eens begonnen (woensdag komen de regeringsleiders), maar toch wordt vandaag een van de spannendste en meest beslissende dagen. Zaterdag nam Brazilië het voorzitterschap van de voorbereidende onderhandelingen over van de VN. ’s Avonds leverde dat een nieuwe onderhandelingstekst op. En waar velen al bang voor waren werd werkelijkheid: Brazilië zou vol voor het korte termijn eigenbelang gaan.

Het gevolg is dat er een tekst ligt die armoedebestrijding tot grootste uitdaging van de planeet bestempelt. Het initiatief van secretaris-generaal van de VN Ban Ki Moon, ‘sustainable energy for all’, wordt niet omarmd, maar slechts ‘ter kennisgeving aangenomen’. Over een van de twee hoofddoelen van Rio+20, het creëren van een groene economie, wordt vooral benadrukt wat het níet moet zijn. De huidige exploitatie van mineralen en natuurlijke hulpbronnen mag onverminderd doorgaan.

Gisteren werd de tekst voor het eerst besproken en heeft de EU, die ook namens Nederland onderhandelt, getracht met constructieve voorstellen te redden wat er te redden valt. Daarbij is nog heel weinig progressie geboekt. Door het onderhandelingsspel zelf: niet te snel compromissen! Maar ook doordat veel delegaties nog zonder ministers zaten. En dan kan er nauwelijks bewogen worden door landen. Dat is vandaag anders. Veel ministers zijn intussen gearriveerd en nu moeten de duimschroeven links en rechts worden aangedraaid. Dat moet vandaag, en deels morgen, want woensdag arriveren de regeringsleiders en die kunnen dan nog maar over een paar punten besluiten nemen.

Aan alle kanten wordt nu dus de druk opgevoerd. Door Nobelprijswinnaars en de Spaanse koning, via academici, NGO’s, tot en met het bedrijfsleven. Een combinatie hiervan heeft zich zelfs vereningd en noemt zich de Friends of Rio. Vanmorgen kwam deze groep, waartoe ook Unilever-topman Paul Polman en oud-TNT baas Peter Bakker behoren, met een dringende oproep ambitieus te zijn en de urgentie van Rio+20 te doorzien.

Ikzelf probeer met verschillende parlementariërs uit de wereld Brazilië ervan te overtuigen dat op deze manier Rio+20 een grote mislukking wordt. En daar zijn ze doodsbang voor. Hopelijk werkt het en heb ik morgen beter nieuws.

Intussen draait de miljoenenstad Rio de Janeiro gewoon door. Files zijn oneindig lang als altijd, sirenes houden niet op met gillen, en de stranden van Ipanema en Copacabana stromen vol. Het zou mooi zijn als dat dankzij de vergroening van de economie over 20 jaar nog zo is. Maar dan moeten we deze week met z’n allen wel de juiste weg inslaan.

Gerben Jan Gerbrandy, Europarlementariër voor D66. Volg Gerben ook op Twitter