Tropeninstituut pleurt bibliotheek in container

Vlak bij Artis steken de torens van het Koninklijk Instituut voor de Tropen trots de hoogte in. Het indrukwekkende gebouw is ooit gefinancierd door het koloniale bedrijfsleven dat een kenniscentrum nodig had voor tropische producten, maar er was ruimschoots plek voor andere onderwerpen, zoals gezondheid en cultuur. Een groot museum moest de belangstelling van het Nederlandse volk levend houden.

Nu is er geen geld meer voor de gigantische, unieke bibliotheek die het KIT gedurende zijn bestaan opbouwde, dus die gaat met de vuilnisman mee. Dat wil zeggen: voor zover andere wetenschappelijke bibliotheken het materiaal niet op wensen te halen. De verzameling wordt weg gepleurd . Ze donderstralen de hele kolerezooi in de container. Een andere manier om dit beleidsvoornemen van het KIT te formuleren is er niet.

Het besluit om het Tropenmuseum te offeren was al genomen. De directie van het KIT hoopt het bedrijfsonderdeel dat zich met medisch onderzoek bezig houdt nog te redden. Misschien krijgt dat wel genoeg betaalde opdrachten. De rest gaat dicht. Ze zullen het monumentale gebouw ook wel moeten afstoten op den duur, dat kan dan gaan rotten en in verval raken. Als symbool voor wat er met een land gebeurt dat achteloos opruiming houdt onder zaken van grote waarde die niet meteen in dividend zijn uit te drukken, of zich laten vangen in ‘resultaatafspraken’.

Deze afgedwongen teloorgang, deze gigantische vernietiging van financieel, sociaal en cultureel kapitaal is tekenend voor ons geestelijk klimaat, voor de kortzichtigheid die tegenwoordig in leidende kringen als grootste wijsheid geldt. Men heeft dat dure KIT eens stevig ‘aangepakt’.

Wie in Amsterdam het Centraal Station verlaat ziet daar aan de overkant van het Damrak een nep-oud gebouw dat geloof ik ongeveer even oud is als het KIT. Daar staat op geschilderd: “De cost gaat voor de baet uit”. Als wij het buitenland de rug toekeren, dan zal het buitenland ons de rug toekeren. Toevallig gaat de kennis van het KIT ook nog over landen waar ze tegenwoordig indrukwekkende groeipercentages noteren, waar we zijn moeten om de economische boot van de eenentwintigste eeuw niet te missen.

Nu zegt U wellicht: “Wat is dat voor een manier om de betekenis van alles te reduceren tot hoeveel geld je er op den duur mee kunt verdienen?”. U hebt gelijk. De sloop van het KIT doet afbreuk aan de kwaliteit van land en samenleving. Alles in geldelijke termen zien doet daar net zo goed afbreuk aan. Anderzijds: aan de échte argumenten gaan de hedendaagse machthebbers schouderophalend voorbij.  Zelfs de PvdA zou Batavus Droogstoppel, makelaar in koffie , tegenwoordig graag kandidaat stellen. Als minister Ploumen hem ziet lopen op de Lauriergracht, voelt ze een licht blosje op haar wangen. Ze denkt: “Wat een knappe man!”