Veiligheid in verkiezingsprogramma’s: De ChristenUnie

De Christenunie heeft haar programma ‘ Hoopvol realistisch: voorstellen voor een samenleving met toekomst ‘ gedoopt. Volgens de partij zelf zijn de drie belangrijkste aandachtspunten het investeren in de toekomst van onze kinderen, zorgen dat iedereen meetelt en opkomen voor (godsdienst)vrijheid. Niet direct veiligheidsgerelateerde onderwerpen zou je zeggen, maar volgens het eigen persbericht is de Christenunie: ‘in een instabiele wereld (…) de enige partij die wil investeren in zowel defensie als ontwikkelingssamenwerking. Defensie krijgt er € 2 miljard bij, ontwikkelingssamenwerking € 1 miljard. De ChristenUnie maakt ruimte voor ten minste 1000 extra wijkagenten en extra capaciteit voor de recherche’.

Die ‘de enige partij’ uitspraak lijkt me vooral een stevig politiek statement en voor zover ik op dit moment de verkiezingsprogramma’s bekeken heb, is de PvdA ook voornemens in beide te investeren (doch niet geconcretiseerd met bedragen). Dus helemaal waar is het niet. Maar goed, dat is slechts de hoofdlijn uit het persbericht van het totale programma, hoe zit het met de details?

Veilig(heid) als bijvoeglijk naamwoord In de inleiding en eerste drie hoofdstukken worden de woorden veilig en veiligheid regelmatig gebruikt als bijvoeglijk naamwoord. Termen als veilige gezinnen, veilige delta, veilige havens, vrede en veiligheid komen hier veelvuldig voor. Zelfs bij een investeringsprogramma voor de regio’s staat veiligheid als eerste punt genoemd waar extra investeringen naartoe moeten. Het lijkt hiermee af en toe op een bijvoeglijk naamwoord dat overal bij gezet kan worden. En echt concreet wordt het dan nog niet. Dat gebeurt pas in hoofdstuk 4.

Vrede, vrijheid en veiligheid Hoofdstuk 4 gaat over ‘ Vrede, vrijheid en veiligheid ‘. Het programma zet daarin duidelijk uiteen dat het bij bestrijden van terrorisme niet alleen maar gaat om repressie, maar vooral ook om het inzet op lokaal niveau van straatwerkers, wijkagenten en het winnen van vertrouwen van ouders. Mensen die niks met de ‘softe aanpak’ hebben, zullen dit vast te weinig daadkrachtig vinden, maar inhoudelijk is het wel correct. Wat betreft de inhoud van het deel over terrorisme en de bestrijding ervan, zie je hier duidelijke overeenkomsten met de standpunten van hoogleraar Beatrice de Graaf (dit is vast niet geheel toevallig aangezien zij zelf in 2015 nog op de lijst voor de Eerste Kamer stond).

Ten aanzien van de politie zet de Christenunie stevig in door de Nationale Politie over te willen hevelen naar het Ministerie van Binnenlandse Zaken. Voor de gehele strafrechtketen is het iets minder concreet als men het heeft over het garanderen van voldoende middelen, of voldoende capaciteit bij de veiligheidsdiensten. Verder gaat men in het hoofdstuk relatief uitgebreid in op straffen van criminaliteit, bestrijding van mensenhandel en prostitutie en bescherming tegen seksueel en huiselijk geweld. Opmerkelijke punten hierbij zijn het illegaal maken van prostitutie, strafbaarstelling van seksistische gebaren of opmerkingen op straat en bestrijding van kinderporno door specialistische teams van cyberrechercheurs (iets waarvan ik eigenlijk hoop dat dat al een paar jaar gebeurt ). Met betrekking tot cyber heeft men nog een aparte paragraaf opgenomen onder ‘privacy’, maar hier gaat het met name over bescherming van burgers en niet zozeer over veiligheid van data.

Vervolgens stapt men over op veel losse veiligheidszaken, zonder daar direct veel substantie aan te geven. Zo staan in het programma voornemens als:

Water Het programma besteedt ook – terecht – aandacht aan niet zo sexy onderwerpen als waterschappen en investeren in het Deltaprogramma om bescherming te blijven bieden tegen het water. Bescherming tegen overstromingen is iets wat niet overal terugkomt, maar wat wel altijd een relevant onderwerp zal blijven in Nederland. Jammer alleen dat het niet veel concreter wordt dan ‘maakt hier geld voor vrij en wil de looptijd voor het fonds verlengen’.

Veilig in de wereld Tot slot komt in het programma het onderwerp veiligheid ook terug in een hoofdstuk over Europa en een hoofdstuk ‘Dienstbaar in de wereld’. Beide gaan met name over grote onderwerpen als vrede en veiligheid in de wereld. Met betrekking tot Europa wordt hierbij aandacht besteed aan bewaking van de buitengrenzen en tegengaan van mensensmokkel. Wat betreft de wereld besteedt men een pagina aandacht aan Israël (inclusief de belangen van Palestijnen), Caribisch Nederland (had wellicht niet in dát hoofdstuk geplaatst hoeven worden, maar is inclusief bestrijding zware criminaliteit en maffiapraktijken), het verbeteren van veiligheid voor vluchtelingen en zoals ik al aangaf het meer investeren in defensie. Onder dit laatste punt valt onder andere het investeren in de krijgsmacht en cyber, maar ook regels rond militaire missies en beperking van kernwapens wereldwijd.

Conclusie De ChristenUnie heeft een uitgebreid programma geproduceerd waarbij heel veel veiligheidsonderwerpen de revue passeren. De nadruk bij die onderwerpen ligt heel erg op sociale veiligheid (terreur, criminaliteit), maar er komt ook iets van fysieke veiligheid (overstromingen) om de hoek kijken. Inhoudelijk gezien valt er wat mij betreft op de uitwerking weinig op af te dingen, maar wat jammer is, is dat sommige onderwerpen zeer concreet zijn uitgewerkt (bijvoorbeeld rond terreur bestrijding in eigen land) waar andere onderwerpen alleen genoemd worden zonder uitleg of concretisering. Het lijkt daardoor of voor sommige onderwerpen enkele specialisten uitgebreide input hebben geleverd en van andere onderwerpen ook iets gevonden moest worden. Al met al komt veiligheid in veel verschillende facetten terug uitgebreid terug en krijgt het programma van mij een voldoende.

Eindcijfer: 7

Voor dit stuk is versie van het programma gebruikt dat op 4 december hier was te downloaden. De definitieve versie zou op 26 november op het congres vastgesteld zijn, aldus de eigen site. Deze bespreking is eerder verschenen op de site van Berenschot.