Verkiezingsstunt van 8,5 miljard euro voor onderwijs moet terug naar de formatietafel

Onlangs presenteerde het demissionair kabinet het Nationaal Programma Onderwijs (NPO): een verkiezingsstunt van 8,5 miljard euro incidenteel geld voor het onderwijs. Het ging er, vlak voor de verkiezingen, in als zoete koek. Er zijn kritische vragen te stellen, want de actie heeft alles weg van een politiek spel om ons zand in de ogen te strooien. Het onderwijs heeft nooit om deze aanzienlijke incidentele investering gevraagd. Wat er concreet aan incidenteel geld gaat worden geïnvesteerd zal moeten blijken na toekenning van aanvragen. Ik ben tegen deze incidentele investering.

Geen garanties Het NPO zou volgens de holle frasen in het plan van de rijksoverheid zijn gericht op “herstel én ontwikkeling van het onderwijs, op het inhalen én compenseren van vertraging en op het ondersteunen van iedereen in het onderwijs die het moeilijk heeft”. Verschillende passages uit het NPO bieden geen garanties: “De totale benodigde middelen voor de po/vo-component van het Nationaal Programma worden geraamd op ongeveer € 5,8 miljard, verspreid over twee en een half jaar. Van dit bedrag ziet ongeveer € 500 miljoen op maatregelen op de korte termijn (…) Het overgrote deel van € 5,8 miljard ziet op de maatregelen op de middellange termijn, voornamelijk op de intensiveringen voor scholen en gemeenten. Deze ramingen zijn gemaakt met als uitgangspunt het verlies van fysieke onderwijstijd.”

Je mag toch hopen dat slachtoffers van het toeslagenschandaal bij de Belastingdienst eerder gecompenseerd worden, dan dat scholen 8,5 miljard euro toegewezen krijgen waarvan het maar zeer de vraag is in hoeverre dit effectief zal worden ingezet! Het demissionair kabinet heeft er een enorm belang bij dat de schijnwerpers zijn verplaatst naar onderwijsachterstanden “door corona”, in plaats van focus op het oplossen van de grotere problemen waar het onderwijs mee kampt: niet in de laatste plaats een nijpend kwalitatief- en kwantitatief lerarentekort.

Wat wél nodig is Het onderwijsveld hamert al twee jaar (!) op het uitvoeren van de motie van Tweede Kamerlid Peter Kwint om het lerarentekort nauwkeurig te registreren. Ook de kamerbreed gedragen motie van Lisa Westerveld om onbevoegd gegeven les niet te laten meetellen als onderwijstijd legt Arie Slob nog altijd naast zich neer.

Het is absurd dat het onderwijsveld nu zou moeten gaan rennen voor dit NPO, terwijl onze onderwijsministers Arie Slob en Ingrid van Engelshoven continu weigeren te doen wat het hardst nodig is om het lerarentekort écht aan te pakken: deze moties en de aanbevelingen van Merel van Vroonhoven (voormalig AFM-topvrouw en onafhankelijk aanjager lerarentekort) uitvoeren!

Er wordt weer een beroep gedaan op onderwijspersoneel, maar het is maar de vraag hoeveel rek daar nog zit. Ik kan alleen voor mijzelf spreken, maar ik ben wel murw gebeukt en ben er ontzettend klaar mee: de totale minachting vanuit het Ministerie van OCW en onze onderwijsministers naar onze beroepsgroep. Wanneer Arie Slob en Ingrid van Engelshoven oprecht geïnteresseerd zouden zijn in het structureel oplossen van problemen, dan lagen kamerbreed gedragen moties en de aanbevelingen van Van Vroonhoven geen stof te happen!

Ja, deze trein van het NPO dendert in volle vaart door, maar hoe vanzelfsprekend is dat? De opdracht om 8,5 miljard euro geen weggegooid geld te laten zijn wordt volledig bij scholen neergelegd. Zou deze opdracht nu – met bijkomende zware verantwoordelijkheid – wel extra op de schouders van het onderwijs moeten leunen?

Een demissionair kabinet zou sowieso niet halsoverkop met zo’n grote som geld mogen strooien. De vakbonden en schoolbesturen zouden er verstandig aan doen om dit giftige cadeau van 8,5 miljard terug te schuiven naar de formatietafel, zodat een deel van deze gelden slimmer kan worden ingezet: voor een structurele oplossing van de enorme uitdagingen waar het onderwijs voor staat.