Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Vermoord door de maatschappij

  •  
11-04-2015
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
296 keer bekeken
  •  
depressie_300.jpeg
Bij de Nederlandse Publieke Omroep is er deze week aandacht voor het toenemende aantal zelfdodingen en pogingen daartoe in Nederland
Bij de Nederlandse Publieke Omroep is er deze week aandacht voor het toenemende aantal zelfdodingen en pogingen daartoe in Nederland. De cijfers die in het artikel genoemd worden zijn ronduit schokkend: Jaarlijks doen ongeveer honderdduizend mensen een poging tot zelfmoord. In 2013 beroofden maar liefst 1854 mensen zich van het leven.
De redenen voor mensen om zichzelf het leven te benemen zijn ongetwijfeld divers van aard, maar het is veelzeggend dat sinds het begin van economische crisis het aantal zelfdodingen met dertig procent is gestegen. Volgens de GGD Den Haag komt zelfdoding onder mensen met een uitkering vijf tot acht maal vaker voor. Als verklaring hiervoor worden genoemd het sociale isolement en de financiële onzekerheid die voortvloeit uit het aangewezen zijn op een uitkering.
De aandacht voor dit onderwerp is toe te juichen, maar het valt op dat de focus van de geciteerde onderzoekers op het gebied van psychiatrie ligt op de persoon zelf en slechts in tweede instantie op de maatschappelijke omstandigheden. “De crisis gaat als een sloopkogel door het leven van honderdduizenden mensen”, citeert het artikel hoogleraar Sociale Psychiatrie Christina van der Feltz-Cornelis, maar de economische crisis is ook volgens haar niet de directe aanleiding voor zelfdoding. De hoogleraren Damiaan Denys en André Aleman pleiten ervoor om de neiging tot zelfdoding in het handboek van de psychiatrie, de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM) op te nemen.
RTEmagicC_36cecac4c1.jpg
Je kunt je afvragen waarom dit zinvol is, aangezien depressie en angststoornissen al sinds lange tijd in deze DSM zijn opgenomen. Weer een nieuwe diagnose erbij in de alsmaar uitdijende DSM, wat voegt dat nog toe? Ook wordt gepleit voor meer onderzoek, en daar kun je moeilijk tegen zijn, maar het is dan wel te hopen dat dit onderzoek zich niet zozeer richt op genetische  kwetsbaarheid, neurotransmitters of andere biologische factoren. De ene mens zal gevoeliger zijn voor tegenslag dan de andere. Dat is wel duidelijk. Ook zullen er ongetwijfeld weer correlaties met andere stoornissen uit de DSM opduiken. Maar de biopsychiatrische focus op de persoon zelf is het paard achter de wagen spannen.
Het is geenszins mijn bedoeling om de onderzoekers af te branden, ze vragen terecht aandacht voor een serieus probleem. Maar als er onderzoeksgeld bij moet, laat dat dan gaan naar onderzoek naar de invloed van maatschappelijke omstandigheden. Maar veel belangrijker nog:
De schrikbarende cijfers over zelfdoding laten zien dat velen zich niet kunnen invechten in de neoliberale vechtmaatschappij die het kabinet Rutte II zo voor staat. Lang niet iedereen kan de wil opbrengen om mee te doen in de als zinloos ervaren rat race van deze maatschappij. Maar die rat race wordt wel aan iedereen opgelegd, want maatschappelijk meedoen in je eigen tempo of met een eigen inbreng is voor velen niet weggelegd. Het opgedwongen arbeidsethos zorgt ervoor dat mensen zonder betaalde baan zich nutteloos kunnen gaan voelen. De toenemende vijandigheid naar mensen met een uitkering en de bijbehorende repressie eisen een zware tol, evenals de financiële uitzichtloosheid.
Wat ik daarom eigenlijk van de onderzoekers zou willen horen is: Onze mogelijkheden om hier werkelijk iets aan te doen zijn beperkt. Dat is geen diskwalificatie van hun vakgebied, maar een realistische begrenzing, die wijst naar de richting van waaruit een groot deel van de oplossing voor dit immense probleem moet komen: vanuit de maatschappij zelf.
CC Foto: Guilherme Jofili  

Meer over:

opinie, leven
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.