'Vertrouwen in de toekomst', hoe kwamen ze erbij?

Het nieuwe kabinet koestert haar ‘vertrouwen in de toekomst’. Dat is geruststellend. In een tijd van blonde verlossers en oplopende conflicten.

Het zal ook zo bedoeld zijn. Zoals het een uitdrukking tracht te geven, vermoedelijk, aan de boodschap dat de economische crisisjaren, de jaren van het ‘zuur’, achter ons liggen. De tijd van ‘zoet’ kan binnenkort aanbreken; in de toekomst. Van vertrouwen in het heden, het niemandsland van nu, spreekt de coalitie niet; de toekomst: dáár moet het gebeuren. Het motto is tot op heden met enige scepsis ontvangen, in de pers en in commentaren. Met enig ouderwets ‘zuur’ wellicht. De taal van het verleden. De taal van het nu, de taal die wij ontgroeien moeten.

Van heel veel visie getuigt het motto niet, misschien, als we eerlijk zijn, maar dat zal weinigen verbazen. Met een premier die de visie tot olifant benoemde en vier partijen die maandenlang vergaderden om hun totaal verschillende uitgangspunten te verbinden in oer-Hollands compromis. Stukje bij beetje. Want domweg uitruilen, het kwartetten van McKinsey en Wouter Bos, daar is zelfs Rutte van genezen.

Dat er een regeerakkoord kwam is bewonderenswaardig genoeg. Met achterlating van het verleden. We moeten niet te kritisch zijn. Een vraag die dan toch altijd bij mij opkomt, bij elk motto, bij iedere prominente, lege slogan, komt desalniettemin ook nu bij mij naar boven. Ik kan het niet helpen. Kritiekloos eventueel. Hoe zou dat gegaan zijn? Hoeveel maanden werd over het motto nagedacht, hoeveel uren vergadert? Wie zou de winnende slogan hebben aangedragen? Wat was de beloning? En wat de alternatieven?

Werd een PR-bureau geraadpleegd? De Rijksvoorlichtingsdienst? Wat kostte het? Of waren het Mark, Siebrand, Alexander en Gert-Jan zelf, die tezamen met hun vaste secondanten als sluitstuk van de formatie een brainstormsessie hielden. Laat in de avond. Onder bezielende leiding van een, na maanden van ernst, nog nauwelijks schaterlachende Gerrit.

‘Vertrouwen, we hebben vertrouwen nodig.’ ‘Nee, dat moeten wij uitstralen.’ ‘Stralend vertrouwen?’ ‘Op God, vertrouwen wij.’ ‘Houd nou eens op over die god van je Gert-Jan!’ ‘Jongens, jongens. Laten we het constructief houden. Waardevrij associeren. We moeten samen de toekomst in…’

Er viel een korte stilte. ‘Verdomd Gerrit: vertrouwen in de toekomst, dat is het.’ ‘Is het nou echt nodig om te vloeken?’ ‘Sorry, je hebt gelijk, maar evengoed…’ ‘De toekomst okay, maar wel gebouwd op de Joods-christelijke traditie, toch.’ ‘Of de humanistische.’ ‘De toekomst jongens, daar kunnen we ons allen in vinden.’ ‘De toekomst… Is dat voldoende?’ ‘Ach, natuurlijk.’ ‘Over het verleden worden we het toch niet eens.’ Een moment van stille overdenking volgt. Niemand wil een volgende sessie. Ieder wil naar huis.

Een fles champagne wordt geopend. Het poppen van de kurk doorbreekt de stilte. Het is Mark die hem uit zijn tas getrokken heeft. Alexander die hem opent. ‘Goed Gerrit. Op de toekomst!’

Gezamenlijk (alleen Buma gaat er bij staan): ‘Op de toekomst!’

De suggestie het Wilhelmus aan te heffen slikt Sybrand bij nader inzien toch maar in.