Waarom voetbal en respect niet samengaan

De topper Feyenoord-PSV was zojuist geëindigd in een overwinning voor de thuisclub, wat nogal wat irritatie opwekte bij PSV-spits Jeremain Lens. Tijdens de wedstrijd had hij het al een paar keer aan de stok gehad met Feyenoord-verdediger Joris Mathijsen, waarop hij besloot na de wedstrijd verhaal te gaan halen. Wat volgde was een massale duw- en trekpartij tussen spelers en begeleiders uit beide kampen. Een genante vertoning, minutieus op camera vastgelegd. PSV-trainer Dick Advocaat maakte zich na afloop vooral druk om het vertoonde spel van zijn ploeg.

Het is nog maar een kleine drie maanden geleden dat grensrechter Richard Nieuwenhuizen werd doodgeslagen na een jeugdwedstrijd. De voetbalwereld reageerde geschokt, beloofde beterschap middels een door de KNVB opgelegd bezinningsmoment en ging snel weer over tot de orde van de dag. Ajax-trainer Frank de Boer vroeg zich ondertussen af ‘waar de opvoeding was gebleven’.

Niet lang daarna bleek het grote bezinnen over geweld alweer vervangen door ‘beginnen met geweld’. PSV-verdediger Erik Pieters sloeg een ruit kapot na een rode kaart (weer voor miljoenen kijkers zichtbaar) en trainers gaan weer als vanouds tekeer tegen alles en iedereen die het waagt hun spelers dwars te zitten.

Hoeveel excuses er ook worden bedacht (slechte arbiter, irritante tegenstander, mijn onderbroek zat niet lekker): het is niet normaal uit woede over een verloren wedstrijd een ander te lijf te gaan, hoe fanatiek je ook bent in je sport. Mijn broer, een schaakgrootmeester, krijgt geregeld een schaakmat om zijn oren en heeft daar dan zwaar de pest over in. Toch moet zijn eerste fysieke matpartij nog komen.

Waarom dan toch zoveel fysiek machogedrag in de voetbalwereld? Om te beginnen: uit eigen ervaring weet ik dat onkunde een grote boosdoener is. Een technisch goed uitgevoerde sliding kan er op topniveau prachtig uitzien, voor mindere voetbalgoden lijkt het inzetten van een sliding vaak een vrijbrief om met beide benen een aanslag te plegen op een knie of scheenbeen. Voetbal is niet voor niets de sport waarbinnen de meeste blessures vallen, waarmee zijn we aanbeland bij de crux: de regels binnen voetbal deugen niet.

Een schouderduw, een sliding of een kopduel zijn spelsituaties die zijn vastgelegd binnen de regels, maar zo wijd interpreteerbaar dat een stevige schouderduw al onderwerp van discussie kan zijn. De zogenaamde schwalbe reken ik hier ook bij, tenslotte bezorgde die Nederland een nationaal trauma in 1974, toen West-Duitsland de finale won door een onterecht toegekende penalty. Alsof een tennisser Wimbledon zou winnen door een service door het net te slaan om zo een beslissend punt te scoren. Waanzin, ja.

Een ander voorbeeld: Jeremain Lens kreeg een schouderduw van Mathijssen tijdens de wedstrijd van afgelopen zondag. Hoewel, was het een schouderduw, obstructie of een uitgestrekte arm? Een bewust geplaatste elleboog misschien? Het is voor een scheidsrechter onmogelijk dit in een split second te beoordelen, waardoor de getroffen speler met frustraties achterblijft en disrespect wint. Respect, het eerbiedigen van je tegenstander, is in dit verband dan ook een naïeve deugd want met respect win je geen wedstrijden, zeker niet op topniveau. Ter vergelijking: bij schaken liggen de regels vast. Geen interpretaties en dus geen discussie. Scheelt een hoop gedoe achteraf, je kunt slechts jezelf verwijten het niet goed genoeg gedaan te hebben.

Alles begint bij de voetballende jeugd, die weer opkijkt naar de profs. Maar zolang een profvoetballer miljoenen kan vergaren en eeuwige roem kan verdienen door alles te doen wat hem tot zijn beschikking staat om een wedstrijd te winnen, heeft respect als deugd niets te zoeken binnen de voetballerij.

Volg Dennis l’Ami ook op Twitter Het meest recente boek van Dennis l’Ami is: De Eeuwige Mens