Alles in Palestina is politiek, zelfs zoiets onschuldigs als een dierentuin

De documentaire ‘Waiting for giraffes’ gaat over een dierentuin. Niet zo maar eentje, maar een heel bijzondere. Het is de enige dierentuin van Palestina. Klein, arm en razend populair. Qalqilya Zoo ligt in het gelijknamige stadje op de Westelijke Jordaanoever, op steengooiens afstand van de muur met Israel. Die realiteit is in de film voortdurend aanwezig. Tijdens de laatste intifida heeft de giraf het loodje gelegd.

Dr. Sami is de dierenarts van Qalqilya Zoo. Zijn droom is de dierentuin klaar te stomen voor de toekomst. Hij wil meer grond, meer wilde dieren. Stap 1 is het vervangen van de dode giraf.

Dat is niet zo eenvoudig als het lijkt. Alles in Palestina is politiek, zelfs zoiets onschuldigs als een dierentuin. Gebiedsuitbreiding is bijna onmogelijk. Aan de kant van de dierentuin zit de stad shocking klem tegen de muur. Voor vrijwel alles is medewerking van de Palestijnse en/of Israëlische autoriteiten vereist. Wereldwijd worden dieren niet meer in het wild gevangen, maar tussen dierentuinen geruild. Om daarvoor in aanmerking te komen, moet Qalqilya Zoo lid worden van de EAZA, het samenwerkingsverbond van 300 dierentuinen en aquaria in Europa en het Midden Oosten. En de EAZA stelt hoge eisen.

De film begint met een zwart scherm, met in witte letters:

De tekst is uit de ‘Minimum Standards Regulation’ van de EAZA. Maar het zou net zo goed van toepassing kunnen zijn op de bewoners van Qalqilya. De documentaire maakt dat je je voortdurend afvraagt wie er nou het meest achter tralies zit. Dat maakt ‘Waiting for giraffes’ tot een feelgoodie met randen van beton en prikkeldraad. Je ziet dr. Sami zijn uiterste best doen. Hij schrijft, belt, praat als Brugman. Nu eens met succes, dan weer met tenenkrommende tegenslag. Ook door de cameravoering (over de schouder van de sympathieke dierenarts) zit je er bovenop. Je leeft met hem mee. Dr. Sami houdt van de dieren alsof het zijn eigen kinderen zijn. Soms neemt hij ze in een tasje mee naar huis, om er persoonlijk voor te zorgen. Als je die koppies uit de tas ziet steken, zou je zelf in die tas willen zitten. En je wilt maar één ding: dat het goed komt. Dieren vertederen. Veel mensen hebben een zwak voor dierentuinen. Dat is in ‘Waiting for giraffes’ niet anders. Maar steeds is daar die muur. Als onze dierenarts een emmer vruchten plukt in de tuin. Als hij een roofvogel vrij laat en hem nakijkt in zijn vlucht over de muur. Als hij op weg is naar Jeruzalem of een congres in Boedapest.

De documentaire eindigt zoals hij begonnen is: met dr. Sami op de hielen gefilmd, lopend met een tas in de hand. De boodschap is helder. Het zit niet altijd mee. Maar opgeven? Dat nooit. Wie klem zit, wordt inventief. De laatste filmbeelden getuigen daarvan.

‘Waiting for giraffes’ is te zien op het Movies That Matter festival: o zaterdag 25 maart 2017 – 12:00 uur Theater aan het Spui – Kleine Zaal o vrijdag 31 maart 2017 – 14:15 uur Theater aan het Spui – Grote Zaal o zaterdag 1 april 2017 – 11:45 uur Filmhuis Den Haag – Zaal 2