Wat Cohen kan doen om de haatzaaiers te slim af te zijn

De haat tegen Job Cohen vind ik moeilijk te begrijpen. Een integer man, goed burgemeester van Amsterdam, misschien wat veel bestuurder en wat weinig politicus, maar vanwaar die blijkbaar diepe afkeer en zelfs haat tegen de man?

De Grote Leider ging woensdag weer eerloos tekeer. Maar ook opportunistische pygmeespelers zoals HP/De Tijd doen mee met een inhoudsloze coverstory die Cohen verweet alle jonge talent in de PvdA een kopje kleiner gemaakt te hebben.

Waarom Cohen? Wilders heeft er iets mee te maken. Maar de vraag blijft dan of diens onderbuik hem weer perfect bediende om van een mogelijke schietschijf gebruik te maken of dat er werkelijk iets mis is met Cohen.

Om met Wilders te beginnen, zijn obsessie met Cohen is een geval voor de psychiater, met die kanttekening dat Wilders altijd weet wanneer hij zijn obsessies kan uitbuiten. Van islamisering horen we niet zoveel meer, die obsessie heeft zijn functie vervuld, nu kan hij vrij tekeer gaan tegen de Grieken. Maar als het om Cohen gaat staat bij de Grote Leider het schuim op de lippen, hij lijkt oprecht nachtmerries te hebben of minder oprecht een integere persoon als schietschijf te gebruiken. Waarom?

Het is de theedrink flauwekul die Wilders in het politieke debat geïntroduceerd heeft als effectieve one liner tegen een slap beleid tegen Marokkaanse rotjong, of moslims in het algemeen, of ja, of wat precies? Niet Feijenoord supporters. Na 9/11 en na de moord op Fortuyn leidde Cohen Amsterdam met vaardige hand. De boel bij elkaar houden was een integere en belangrijke doelstelling en, inderdaad, dat is precies het omgekeerde van wat een opportunist als Wilders doet, namelijk de samenleving uit elkaar spelen, haat zaaien. Cohen zocht contact met vertegenwoordigers van mogelijk problematische groepen. Ik was daar niet erg voor want daardoor krijgen, zoals in ons verzuild systeem gebruikelijk, de vertegenwoordigers een institutionele macht. Maar het werkte wel. Cohen hield de boel bij elkaar. Helaas is dat resultaat door het gewetenloze geschreeuw van Wilders uit het zicht verdwenen. Diens zielloze maar helaas effectieve obstructie van Cohens recht op een rede voor het parlement, afgelopen woensdag, was enkel de laatste variant van het onfrisse opereren van Wilders.

Maar er is meer aan de hand, of in elk geval zijn de gevolgen ernstiger. Hij heeft iets op gang gebracht. Ik hoor veel mensen te keer gaan tegen Cohen, verstandige mensen, meestal. Als je vraagt waarom ze zo’n hekel hebben aan de man, dan weten ze het eigenlijk niet. Althans, ze hebben geen antwoord. Wilders heeft een draadje opgepikt en dat zoals zijn stijl is, sluw uitvergroot en tot one liner verheven en op de een of andere manier is dat een eigen leven gaan leiden. Cohen, of liever gezegd, dat PvdA heeft daar ook aan bijgedragen door hem te lanceren als een soort ‘verlosser’. Door zijn onervarenheid in landelijk campagnevoeren kwam hem dat meteen duur te staan.

Tegenvallende verlossers lijden kostbare schade.

Maar vanwaar die haat? Omdat Cohen joods is? Daar geloof ik niets van, althans er is niets aantoonbaars van die aard. Vanwege zijn inclusieve stijl van burgemeester zijn? De rest van Nederland weet daar weinig van. Vanwege zijn pappen en nathouden beleid in de ambtelijke strooppot van Amsterdam? Mogelijk, maar ook daar hebben alleen insiders zicht op gehad. Omdat de Telegraaf campagne voerde en voert tegen Cohen? Dat zou kunnen, het is een politiek instrument en geen journalistiek integere operatie, maar dat werkt ook alleen maar op die basis als die haat er al was, zo opportunistisch zijn ze ook wel weer aan de Basisweg. Wilders is wat dat betreft effectiever dan de actiekrant.

Zou Cohen het establishment vertegenwoordigen, een boksbal voor Wilders? Vast maar dat blijft curieus. Wilders zelf zit al langer in Den Haag dan wie dan ook – dat is ongetwijfeld een bron van zijn frustraties. Maxime Verhagen is aan de stoel vastgegroeid en Hillen, Leers, Kamp enfin, establishment te over. Enkel omdat Cohen symbool staat voor ‘links’? Misschien, en inderdaad zijn Henk en Ingrid gemakkelijk te misleiden maar is dat anti-links gereutel van Wilders nou werkelijk zou breed aanwezig?

Ik heb er geen goede verklaring voor. Maar is er een oplossing? Cohen wil de PvdA ook bij de de volgende verkiezingen leiden. Dat kan en dat mag maar ik zou hem twee dingen aanraden. Het eerste is om een serieuze en goed doortimmerde boodschap neer te zetten. Moreel leiderschap, waarover hij woensdag wilde spreken voordat Wilders een molotov cocktail gooide, is niet voldoende. Dat is te zeer tegen Rutte en zijn pluchezitters club gericht. Laat de SP maar aantonen dat Wilders de kiezers belazert. De PvdA moet met meer komen, met een boodschap.

Cohen moet een positief eigen verhaal ontwikkelen, over de verzorgingsstaat, over Nederland als inclusieve samenleving, over het succes van de integratie (door onze pseudo intellectueel Bolkenstein zeven jaar te laat omarmd maar daardoor in de verrassend plooibare gevestigde kringen zoals Pauw en Witteman nu ook erkend), over de plezierige samenleving die we ooit hadden en wat voor rol de sociaal democratie daarbij speelde. Als hij slim is, geeft hij ook de christen democraten krediet want die verdienen het en hij heeft ze nodig. Ten tweede moet hij een reeks van toespraken houden, goed doordacht, goed geschreven en gepland (liefst niet door BKB of Monash) waarmee hij zichzelf en de PvdA neerzet als de partij van de toekomst. Hij heeft minstens een jaar want Rutte heeft het lef niet om te breken met Wilders. Maar een jaar is kort in de politiek.

Als Cohen om ommekeer weet te bereiken dan heeft hij een ijzersterke positie. Niemand is sterker dan een politicus die heeft laten zien dat hij het tegendeel is van de clichés die zijn gewetenloze tegenstander over hem rondstrooit. De PvdA heeft een enorme kans om goed te scoren bij de volgende verkiezingen (het midden is dun bevolkt, de D66 kiezers zijn niet trouw en over te halen) en omdat een verschuiving naar ‘links’ – ik noem het dan liever de inclusieve samenleving – er aan zit te komen.

Maar dan moet de partij wel wat te bieden hebben.