Wat had ik nou aan algebra?

Joyce Diel woonde lang in de Verenigde Staten. Op Joop publiceert ze observaties over de cultuurverschillen met Nederland en geeft ze commentaar op gebeurtenissen, Amerikanisering en overgewaaide hypes. Dit keer, naar aanleiding van de plannen van Paul Rosenmöller, voorzitter van de VO-raad voor het onderwijs, die pleit voor maatwerkdiploma’s.

Het is zo’n lekker Hollands gezegde “doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg” maar ik verzeker je: de Calvénistische boterham, die nog dagelijks dik wordt besmeerd in de polder, bevat sporen van ‘totally nuts’ én laat een kurkdroge smaak na in het Nederlandse onderwijs. 

Ik durf best te zeggen dat ik een slim kind was. Het ging lekker op school en vooral op het gebied van taal en geschiedenis, maar zeker ook op het gebied van de kunsten, kon ik nog wel eens stevig uitblinken. Rekenen daarentegen was niet mijn sterke kant. Ik vond het gewoon niet interessant om te weten hoe hard de trein vanuit Arnhem moest rijden om precies om 15:17 in Appelscha aan te komen. Ik vond het prima als het 15:20 zou worden want wees eerlijk wat moet je überhaupt in Appelscha? En hadden ze in Appelscha eigenlijk wel een station?

Zwaar ruk In die tijd werden kinderen nog niet vanaf de kleuterschool kapot getest en werd er ook niet gekeken of de muisvaardigheid van een kleuter wel op peil was. Maar aan de Cito-toets in het laatste jaar ontkwam niemand. Mijn uitslag verraste niemand: algemene ontwikkeling en taalvaardigheid: hoog boven het gemiddelde. Abstract denken: zwaar ruk. De conclusie was “jammer, anders had ze naar het vwo gekund”. Alle sterke punten werden met 1 veeg van het nog zwarte schoolbord gewist. De stofwolk ontnam je de adem. Met krassend krijt werd er een groot verbodsbord getekend. NO VWO FOR YOU!

Ik ging dus naar de havo. Nét aan, want oh, oh wat moest er van dat wiskunde komen? Wat mij betreft was het antwoord op die vraag: niks. Hoofdrekenen kon ik als een malle. Ik snapte waar dat handig voor kon zijn en ik was de kassajuf regelmatig voor met het uitrekenen van de kar boodschappen. Maar als het over sinussen en cosinussen ging, of als iemand wilde weten wat x is in een idioot lange reeks aan nummers en getallen, haakte ik af. Dat er ooit iemand erg veel baat bij de oplossing zou hebben wilde ik nog wel aannemen. Maar neem dan gelijk van mij aan: ik was die persoon niet en zou het nooit worden ook. 

Aan het einde van de eerste klas ging ik over met ‘een taak’ voor wiskunde. Vond ik Zeeland al niet een droombestemming voor de zomervakantie, die ‘taak’ heeft dat kleine restje fijne vakantie definitief om zeep geholpen. 6 weken lang alle zin en onzin herhalen. Niemand die nog keek naar de 8-en en 9-ens op mijn rapport voor de talen, maatschappijleer, godsdienst, aardrijkskunde en geschiedenis. Nee, dat waren de pretpakket-vakken. Geen echt belangrijke zaken. Nee, die 4 voor wiskunde en die 5 voor natuurkunde, daar gaan we ons vooral op concentreren.

Recalcitrant Ik mocht bij godsgratie, want ja deze school was zwaar gereformeerd, naar de tweede klas havo. Maar daar ging het al snel nóg slechter met wiskunde. Nu moest je opeens zaken als Pi spannend vinden. Het lukte me zeer matig tot totaal niet. Ik wilde over de Beeldenstorm leren, de Koude Oorlog begrijpen. Wilde naast Frans ook Spaans of Italiaans leren. Dát vond ik spannend. Daar wilde ik alles van weten. Maar het werd niet geboden. Want dat komt pas in havo 4. 

Ik werd recalcitrant. Deed niets meer aan wiskunde. Het was STOM! Waarom snapte men niet dat ik zoveel meer was dan die inmiddels 3 voor wiskunde? Ik was dwars en focuste mij volgens school op verkeerde zaken. Van kunst en cultuur kon niemand z’n rijtjeshuis en Opel Kadett betalen dus weg met mij van die school. Wiskunde op havo-niveau lukte niet dus hup, dat hele kind naar de mavo.

Het ene jaar dat ik op de mavo heb doorgebracht was één groot feest. Wiskunde kon je toen nog laten vallen, hoewel ik het achteraf gezien best op dat niveau had aangekund, maar de onzekerheid na 3 jaar falen won het van de uitdaging. Met een eindlijst-gemiddelde van dik boven de 8 ging ik weer terug naar de toen nog wiskundeloze 4 havo. Ik denk dat ik nog veel verder had kunnen komen op het voortgezet onderwijs, maar was het systeem zat. De eenheidsworst die werd voorgeschoteld maakte me ziek. Ik wilde me concentreren op mijn sterke kanten. Het werd hbo-lerarenopleiding Engelse taal en Maatschappijwetenschappen. Niemand heeft mij ooit nog om een cosinus gevraagd.

Dan Amerika Mijn dochter zit inmiddels in het 9e (van 12) jaar van het Amerikaanse schoolsysteem. Het is een highschool voor de kunsten. Ze is 15 en leert naast de verplichte vakken (ja, ook wiskunde) hoe ze een camera moet bedienen. Waarom? Omdat ze dat leuk vindt, daar talent voor heeft en ze daardoor graag naar school gaat. Ze is wat leren betreft een absoluut kind van haar moeder. Maar in het Amerikaanse systeem krijgt zij wél de kans om zich te focussen op haar sterke kanten. 

Deze zeer getalenteerde dame is al punten voor haar college bij elkaar aan het harken op gebied van taal en algemene vakken en doet ondertussen haar wis-en natuurkunde op ‘average’ niveau. Zou je dat vertalen naar Nederland dan zit ze voor 75% op vwo+ niveau, voor 10% op havo en voor 15% op vmbo-t niveau. En dat mag en kán gelukkig. Voor hen die direct willen counteren met het slechte niveau van de Amerikaanse scholen: dat klopt maar deels en ligt volledig aan de school en het district. Maar er mag dan ook gezegd worden dat de beste universiteiten niet zelden Amerikaans of Brits zijn.

Waar de Amerikanen vooral heer en meester in zijn, is het positief denken. Uitgaan van je kracht. Durf te excelleren. Accepteer je minder sterke punten maar focus op je talenten. Pindakaas eten ze daar ook, maar daar smeren zij meestal nog een heerlijk laagje zoete en frisgekleurde jam overheen waardoor het veel beter te slikken is.

cc-foto: Kenny Cole