Wetgeving tegen kinderarbeid cruciaal

Iedere dag worden 152 miljoen kinderen gedwongen te werken. Vaak onder afschuwelijke omstandigheden. Ze gaan niet naar school. In plaats daarvan maken ze T-shirts, spijkerbroeken, schoenen. Ruim 1 miljoen kinderen winnen goud, nog eens honderdduizenden mica en koper. Vaak voor onze westerse markt. Kinderarbeid verwoest kinderlevens. Dat weten we. En toch is er geen wetgeving die bedrijven verplicht te onderzoeken of hun producten vrij zijn van kinderarbeid en andere misstanden. Dat móet anders. En dat kan anders, mits de Eerste Kamer morgen instemt met de Wet Zorgplicht Kinderarbeid.

Op dit moment kunnen de meeste bedrijven niet aantonen dat er geen kinderen zijn gebruikt bij de totstandkoming van hun producten. Dat is een groot probleem. Thee, koffiebonen en cacao zijn maar al te vaak door kinderenhanden geoogst. Of kinderen zijn betrokken bij spullen waarvan je het niet verwacht. Zo zijn in slechts één auto vijftienduizend onderdelen mica verwerkt, een product waar alleen al in India 22 duizend kinderen voor in de mijnen werken.

Kinderarbeid moet stoppen, daarover is iedereen het eens. Daarom hebben alle VN-landen in de duurzame ontwikkelingsdoelen afgesproken om voor 2025 kinderarbeid volledig uit te bannen. Maar dat betekent dat we nog maar zes jaar de tijd hebben om dit te realiseren. Willen we kinderarbeid uitbannen, dan zal er heel snel politiek gehandeld moeten worden. De wetgeving in de Eerste Kamer is daarvoor een eerste stap.

Sinds een paar jaar werken binnen convenanten UNICEF, Save the Children en Stop Kinderarbeid samen met bedrijven op maatschappelijk verantwoord ondernemen. Bedrijven die een convenant ondertekenen brengen de risico’s in hun keten in kaart. Waar komen hun producten vandaan? Welke toeleveranciers maken deel uit van de productieketen? Ondanks de inspanning van bedrijven is de praktijk weerbarstig. Zo blijkt het lastig voor bedrijven om op basis van de risico’s op kinderarbeid op te treden. Daarnaast zijn weinig ondernemingen aangesloten bij de convenanten. Met alleen de convenanten gaat kinderarbeid dan ook niet goed bestreden worden.

Wij pleiten daarom voor een zogenaamde smartmix van vrijwillige en bindende beleidsinstrumenten: convenanten versterkt door wetgeving. Alleen op deze manier kan kinderarbeid worden teruggedrongen en is vooruitgang écht mogelijk.

Deze smartmix zorgt ervoor dat bedrijven beleid gaan voeren op hun zorgplicht om kinderarbeid tegen te gaan. Het versterkt de samenwerking tussen ondernemingen om de oorzaken van kinderarbeid aan te pakken. En versnelt het convenantenproces, waardoor niet alleen de koplopers, maar álle Nederlandse, internationaal georiënteerde bedrijven zullen moeten nadenken over hun impact op kinderen.

Inmiddels is het dertig jaar geleden dat het VN-Kinderrechtenverdrag ondertekend werd. Kinderen hebben het recht om naar school te gaan. Het recht om niet te werken, niet te worden uitgebuit, in welke vorm dan ook. Na dertig jaar ligt er nu een mooie kans voor de politiek om door te pakken en wetgeving te realiseren. Bovendien kan de wet een opstapje zijn naar bredere wetgeving over kinder- en mensenrechten.

Morgen dus de stemming over de Wet Zorgplicht Kinderarbeid. Wat ons betreft staat daarin één boodschap centraal: die 152 miljoen kinderen kunnen we niet in de kou laten staan. Nu is het moment om dat te veranderen.

Namens de alliantie Stop Kinderarbeid,

Suzanne Laszlo, directeur UNICEF Nederland Pim Kraan, directeur Save the Children Edwin Huizing, directeur Hivos, coalitie Stop Kinderarbeid