Wie is er nog 'normaal'?

Ivan Wolffers schrijft elke dag een gezond weetje, gebaseerd op onderzoeken met merkwaardige en soms ongelofelijke uitkomsten. Door de weetjes van Wolffers leer je van alles over bijvoorbeeld verschillende ziektes, medicijngebruik en gezond afvallen, maar ook over de vaak komische verschillen tussen mannen en vrouwen.

Wat vinden psychiaters een ziekte en de moeite waard om te behandelen? In principe zou je zeggen dat het bepaald wordt door de mensen die op hun spreekuur komen: mensen die geen zin meer in het leven hebben, mensen die in de war zijn, ouders die zich geen raad met hun kinderen weten. Maar de psychiater moet er in een steeds bureaucratischer wordende zorg een diagnose aan hangen zodat hij betaald kan worden.

Met die diagnose bepaalt de verzekering de vergoeding. Ook om naar betere behandelingen te zoeken is het handig als psychiaters het over hetzelfde hebben. Daarom zijn er lijsten met psychiatrische diagnoses. De belangrijkste daarvan is de Amerikaanse lijst: de DSM. Psychiaters in de hele wereld volgen die. Er komt een nieuwe aan, dit jaar.

Nou is er nog al wat te zeggen en de denken over wat er in zo’n lijst hoort en wat niet. In de wandelgangen wordt beweerd dat rouw er in de nieuwe DSM bij komt en dat er geen plek is voor seksverslaving. De discussie over de DSM die dit jaar gepubliceerd gaat worden gaat maar door en komt ook in kranten, op het net en in de twitterfeeds van menigeen terecht. Het is ook een publieke zaak, want wij arme patiënten worden langs de DSM meetlat gelegd.

Professor Lars Fredrik Svendsen van de Universiteit in Bergen, Noorwegen, heeft een belangrijk argument om inderdaad nog eens kritisch naar die DSM te kijken. Hij heeft het over de geestelijke catwalk. Het proces van telkens weer een nieuwe editie van de DSM, waarin steeds meer menselijk gedrag wordt beschreven en behandelbaar wordt verklaard heeft ons denken over wat normaal is grondig verstoord.

Steeds meer gedrag valt niet meer onder wat we normaal vinden. De uitzonderingen, de mensen die nooit een probleem hebben, worden daarmee de norm. Gezond zijn is daarmee een topprestatie geworden. Het zijn de modellen die op de catwalk paraderen en alle mensen die in de zaal naar ze kijken weten dat ze nooit zullen zijn als de modellen. Ze zijn abnormaal, ziek en moeten geholpen worden.

Prima argument van die Noor en dat moeten wij zeker bij de discussie betrekken. Maar wat zeg ik? WIJ? We praten er helemaal niet over mee. Het is een selectieve groep gespecialiseerde psychiaters die toponderzoek op dat gebied gedaan hebben die daarover vergaderen. En toponderzoek is alleen mogelijk als er veel geld voor beschikbaar is. Wij weten inmiddels best waar dat geld vandaan komt. De farmaceutische industrie is een van de belangrijkste financiers, maar heeft wel eisen ten aanzien van welk soort onderzoek word verricht. Het moet ook hun belang dienen. Win-win zeggen ze dan.

Het maakt het des te belangrijker dat WIJ toch ook aan tafel zitten bij het beoordelen wat we in onze samenleving normaal vinden. Ik denk dat we best kunnen blijven volhouden dat als een geliefde overlijdt, mensen rouwen. Dat is geen ziekte, is niet abnormaal. Als het maar doorgaat en extreme vormen lijkt aan te nemen, dan noemen we het een depressie en geen rouw.

Volg Ivan Wolffers ook op Twitter Het vorige weetje: Mensen, net apen

Het nieuwe boek van Ivan Wolffers is: Het gezonde lifestyleboek