Wie volgt Sap op?

Tofik Dibi slaagde er niet in Jolande Sap te verslaan en hij was waarschijnlijk ook geen goed alternatief voor haar. Maar hij wist wel feilloos aan te tonen wat er mis is met GroenLinks. De partij die het moet hebben van alternatieven is zelf niet meer alternatief. De spirit is verdampt. In plaats van een bron van ideeën is GroenLinks verworden tot een vergaderclubje dat in een zijkamer zit te wachten tot ze welkom zijn op het feestje van de macht. De macht wordt gezocht, niet meer uitgedaagd.

Dat blijkt ook uit de koers van de partij. Voor zo ver je kan spreken van een koers. Eerst was er de vrijage met de VVD in het streven om tot Paars Plus te komen. Toen Rutte koos voor een andere liefde, Geert Wilders, lonkte Sap naar de SP met Een Ander Nederland. Vervolgens was er de Kunduz-coalitie met ChristenUnie, CDA, VVD en D66. Meer wisselende partners kan een partij amper hebben in het Nederlandse politieke landschap. Allemaal in nog geen anderhalf jaar tijd.

Dat is niet alleen de schuld van Sap. GroenLinks wordt geleid door een partijbestuur dat niet alleen de ideologische koers maar ook het menselijk aspect geheel uit het oog verloren lijkt te hebben, een gebrek dat helaas vaker voorkomt onder linkse geesten. Dat werd duidelijk toen Mariko Peters onder vuur lag in de zomer van 2011. De kwestie op zich was amper belangrijk maar de top handelde volstrekt verkrampt. Er werd slechts sporadisch gereageerd waardoor het openbaar roosteren van Peters maar duurde en duurde. Zo ga je misschien wel met procedures maar niet met mensen om.

Soortgelijke taferelen deden zich voor toen Dibi zich plots opwierp als uitdager van Sap. Hij werd en public gediskwalificeerd, een lot dat je mensen niet kunt aandoen. Datzelfde gold overigens voor andere kandidaten. Hun hele hebben en houwen, wat er niet aan ze deugde bijvoorbeeld, belandde op het net onder het mom van transparantie. De partijtop weet kennelijk niet het verschil tussen inzicht geven en karaktermoord.

Sap bleek niet de juiste persoon om GroenLinks te leiden. Dat is geen schande, dat is een bedrijfsongeval dat in de politiek heel vaak voorkomt. Vrijwel nooit wordt een succesvolle leider, in dit geval Femke Halsema, opgevolgd door iemand die er in slaagt zijn of haar voorganger te evenaren. Leiders klimmen naar de top over de hoofden van tussenpausen.

Je zou het door alle ongelukken bijna vergeten maar GroenLinks is de verkiezingen ingegaan met een uitstekend partijprogramma. De partij was helaas zo dom om die eigen ideeën in verkiezingspotjes aan te prijzen als een Duitse vinding, maar dat ligt in de lijn van het geklungel van de afgelopen maanden.

Het partijbestuur had al voor de verkiezingen een voorkeur voor oud-gediende Bram van Ojik als opvolger van Sap. Dat is natuurlijk een man met veel ervaring maar van het drama rond Job Cohen kun je leren dat het bij noodzakelijke vernieuwing niet handig is om iemand te benoemen die (veel) ouder is dan zijn of haar voorganger. Hij is misschien een goede tussenpaus maar de toekomst ligt nooit in het verleden.

Pak het partijprogramma er nog eens bij en luister dan naar de eerste speech die Tofik Dibi gaf in de race om het lijsttrekkerschap. Als de partij kiest voor degene die beide verhalen weet te combineren dan kan GroenLinks bij de volgende verkiezingen het zetelaantal weer met twee cijfers schrijven.

Wie dat moet zijn? Ik zou zeggen kijk eens in Rotterdam. Daar geeft Arno Bonte vorm aan wat GroenLinks op z’n best is: inventief, inspirerend en intelligent. Hij voert actie tegen de luchtvervuiling maar pleit ook voor invoering van een gezelligheidsindex als tegenhanger van de veiligheidszucht. Hij stelde voor ook het slachtoffer van politiegeweld een bloemetje te geven toen de gemeenteraad een boeket liet bezorgen bij een agent die aangeklaagd was. Vrijheid, duurzaamheid en rechtvaardigheid, dat zou het verhaal van GroenLinks moeten zijn. En liefst zonder procedures.

Opinies over het vertrek van Sap: Han van der Horst: Waarom GroenLinks zo verloor Christian Jongeneel: De messen in de rug van Jolande (2) Hans Groen: Groen 3.0 Theo Brand: Koningin Femke koos Jolande en in 2012 barstte de bom Jasper Blom: GroenLinks, weg met die bureaucratische selectieprocedures