'Zwarte Piet is racisme' voorkomt noodzakelijke discussie over racisme

De argumenten kaatsten heen en weer als ballen op een pooltafel woensdagavond bij De Wereld Draait Door, waar een discussie plaatsvond over de nieuwe t-shirtslogan ¨Zwarte Piet is racisme¨. Toch trof gaste Anousha Nzume de kern van de zaak in een paar woorden. Zij wil dat het racisme en het racistische element in Zwarte Piet erkend wordt. Anders is zij niet bereid om onder leiding van een mediator te onderhandelen over het uiterlijk van Zwarte Piet, zoals Hans Nijenhuis voorstelde, de hoofdredacteur van het Algemeen Dagblad. Hij vroeg al eerder in zijn krant om een bestand tussen voor- en tegenstanders tot en met 6 december.

Nu is juist de leuze ¨Zwarte Piet is racisme¨ het centrale element dat elke verandering blokkeert. Wie morrelen toelaat aan het uiterlijk van de grote kindervriend geeft daarmee toe dat hij of zij zich ingelaten heeft met een racistische praktijk. Het is de vraag wat dan erger is: dat je het bewust hebt gedaan of dat je van de prins geen kwaad wist. Je hebt de keuze tussen slecht en dom, doortrapt en onnozel.

Zwarte Piet is géén racisme. Het is voorstelbaar dat mensen die opgevoed zijn met de Amerikaanse minstrel shows vreemd opkijken als Sint Nicolaas zijn intocht houdt maar dit gebeuren komt uit een geheel andere traditie. Wie de sinterklaasviering van binnen kent weet dat er geen enkel racistisch element in zit en dat – hoe vreemd het ook mag klinken – Zwarte Piet nooit werd geassocieerd met Afrika.

Natuurlijk kwam en komt het voor dat slecht opgevoede etterstraaltjes klasgenoten uitmaken voor ‘Zwarte Piet’. Dat gebeurt om te pesten en het verdient dan ook krachtige afwijzing. Het is geen reden om Zwarte Piet op oneigenlijke gronden te elimineren. Ook kom je in een multiculturele samenleving nu eenmaal tal van symbolen en verschijnselen tegen die niet meteen een gunstige indruk maken als je alleen maar uitgaat van je eigen culturele referentiekaders. Je moet ergens tegen kunnen in een veelkleurige samenleving en een diverse wereld. Neem de hoofddoekjes en de niqaabs, die door veel niet moslima´s als een symbool voor onderdrukking worden beschouwd. Toch is het alleen extreemrechts dat deze kledingstukken wil verbieden.

Was nu de vraag gesteld: “Wordt het zo langzamerhand geen tijd om de veelkleurigheid van onze samenleving ook onder het personeel van Sinterklaas tot uiting te laten komen. Moeten kindertjes van elke afkomst zich niet in Piet kunnen herkennen?”, dan was de discussie al lang in het voordeel van de veranderaars beslecht.

Maar dat is onmogelijk. Tegenstanders van de categorie Kick Out Zwarte Piet of Anousha Nzume is het niet om Zwarte Piet te doen. Zij willen via deze mythische figuur het racisme in Nederland aan de kaak stellen, of zoals ze het waarschijnlijk liever zelf zouden zeggen, het institutioneel racisme. Zwarte Piet is daarvan in hun ogen een symbool en een uitdrukkingsvorm. Het is niet de kern van hun strijd. Daarom moet eerst erkend worden dat we te maken hebben met een racistisch verschijnsel.

Zo maken zij een discussie over racisme in Nederland onmogelijk. Wie aangevallen wordt over de band van Zwarte Piet, moet zich eerst verdedigen tegen de onjuiste aantijging racistisch bezig te zijn. Want dat ben je als je een racistisch symbool in je feestvieringen toelaat, of niet soms? Als de discussie zich daarna voortzet, gaat het over wie Zwarte Piet wezenlijk is en waar hij vandaan komt. Ook nu gaat het erom het ten onrechte opgevoerde element racisme van tafel te krijgen.

Ondertussen hebben de echte racisten in dit land het cadeau van Kick Out Zwarte Piet gaarne aanvaard. Zij proberen de onschuldige kindervriend inderdaad te framen als een uithangbord voor hun ideologische smeerlapperij en hun hang naar maatschappijmodellen uit het verleden. Tel uit je winst.

In dit land is racisme bezig salonfähig te worden, nu zelfs een volksvertegenwoordiger het in het parlement zelf meent te kunnen hebben over een ‘trotse, fiere neger’, alsof hij een veilingmeester was die zijn waren stond aan te prijzen. In de grote steden heerst een feitelijke apartheid, waarbij bevolkingsgroepen van verschillende achtergronden volstrekt langs elkaar heen leven. Solliciteren is een frustrerende bezigheid als je de verkeerde achternaam of de verkeerde foto op je Facebook hebt. Armoede krijgt in dit land steeds vaker een huidskleur.

Dat willen activisten van Kick Out Zwarte Piet of Anousha Nzume aan de orde stellen. Jammer genoeg passen zij een verkeerde strategie toe. Baudet en Kuzu staan ondertussen klaar om de oogst binnen te halen. Neem dat aan van deze oude blanke man.