ZEMBLA: Seksueel misbruik in een gehandicapteninstelling

Twee jaar geleden werd Andrew seksueel misbruikt in een gehandicapteninstelling. Het kwam pas aan het licht toen zijn moeder aan de bel trok omdat Andrew pijn had bij het zitten. De verkrachter van de autistische Matthew kon maanden zijn gang blijven gaan in zijn groepswoning, ondanks meerdere meldingen bij de instelling en politie. En nadat de verstandelijk gehandicapte Phil werd mishandeld door een personeelslid, probeerde de instelling dit te verzwijgen voor zijn naaste familie.

In een reportage van Australische onderzoeksjournalisten geven drie verstandelijk gehandicapte bewoners en hun families een zeldzaam, indringend gezicht aan een hardnekkig, onderbelicht probleem. Uit onderzoek blijkt dat mensen met een verstandelijke beperking een hogere kans lopen op geweld of misbruik, ook in Nederland. Meestal zijn de daders bekenden van het slachtoffer, zoals andere bewoners. En soms zijn de daders zelfs de hulpverleners die in de instellingen werken. In ZEMBLA Internationaal een Australisch onderzoek naar misbruik in gehandicapteninstellingen.

Nederland “Het is qua cijfers misschien wel het grootste misbruikschandaal van Nederland,” zegt orthopedagoog en klinisch psycholoog Aafke Scharloo over mensen met een verstandelijke beperking die slachtoffer worden van seksueel geweld. “Daders en slachtoffers wonen vaak samen in een huis. Want er zijn te weinig gespecialiseerde plekken in Nederland”, concludeert hoogleraar en voorzitter Micha de Winter van de Commissie De Winter, die commissie onderzoekt in opdracht van de overheid onder meer misbruik en geweld onder licht verstandelijk beperkten. “Het is eerder regel dan uitzondering dat plegers en slachtoffers elkaar op instellingsterreinen blijven tegenkomen”, vult Scharloo aan. Bijna alle experts vinden dat het ontbreekt aan aandacht voor het probleem. Opmerkelijk want de cijfers liegen er niet om.

Beide experts reageren op de ZEMBLA-website op de uitzending ‘Verkracht onder toezicht’. Die geeft een schokkend beeld van instellingen in Australië waar verstandelijk beperkten slachtoffer zijn van geweld en seksueel misbruik en er in de afhandeling van die meldingen allerlei zaken misgaan. Scharloo is gespecialiseerd in de hulpverlening van mensen met een verstandelijke beperking. En was lid van de Taskforce kindermishandeling en seksueel misbruik. Haar eerste reactie op de uitzending: “Die film had je hier ook kunnen maken”.