Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Afrika en Afrikanen: nog steeds tweederangs

  •  
29-01-2020
  •  
leestijd 5 minuten
  •  
94 keer bekeken
  •  
EPGjfi4WAAAsmEx
Met het wegknippen van de Oegandese Vanessa Nakate werd ‘om esthetische redenen’ een heel continent gewist
Vijf jonge milieuactivistes gaan gezamenlijk op de foto. Greta Thunberg neemt een centrale positie in. De foto werd vorige week gemaakt in Davos. Maar toen persbureau AP het beeld verspreidde, was de enige zwarte activiste eraf geknipt.
Met het wegknippen van de Oegandese Vanessa Nakate werd ‘om esthetische redenen’ een heel continent gewist. Extra wrang, omdat Afrika tot op heden het grootste slachtoffer van de opwarming van de aarde is, terwijl het content er de minste schuld aan draagt.
Reuters hield de foto wel intact, maar dit persbureau bezondigde zich weer aan een andere veel voorkomende slordigheid: Vanessa Nakate had bij Reuters een andere naam gekregen, namelijk die van de Zambiaanse milieuactiviste Natasha Mwansa. Afrikaanse wereldburgers lijken nu eenmaal te veel op elkaar, zo ondervond ook het Zuid-Soedanese model Adut Akech.
WHO Magazine uit Australië, het land waar Adut woont, plaatste vorig jaar een uitgebreid interview met het model over haar carrière en de houding in de mode-industrie ten aanzien van modellen met een Afrikaanse achtergrond. Alleen werd het op zichzelf prima interview geïllustreerd met de foto van een ánder Afrikaans model: Flavia Lazarus.
Naamsverwisseling Wat is er toch aan de hand wanneer het om Afrika en wereldburgers met een Afrikaanse achtergrond gaat? De Nederlandse reclamesector gebruikt het liefst licht getinte acteurs-met-afro in onze tv- en online commercials, zo lazen we vorig jaar in een uitgebreide analyse die NRC had gemaakt. Te donker is blijkbaar te confronterend. En het Nederlandse parlement telt 0 leden met een Afrikaanse of bijvoorbeeld Afro-Surinaamse achtergrond.
Democratie ja, maar minder democratie voor Nederlanders met een Afrikaanse achtergrond, zagen we ook in 2018 bij de RTL Late Night uitzending met KOZP-activist Jerry Afriyie en de later strafrechtelijk veroordeelde ‘blokkeerfriezin’ Jenny Douwes. De voorman van Kick Out Zwarte Piet werd aanvankelijk als een kleine jongen afgeserveerd; hij mocht slechts aan de zijkant plaatsnemen. Ook werd Jerry door presentator Twan Huys eerst nog Jeffrey genoemd, want als het om Afrikaanse Nederlanders gaat, mogen we ons wel de nodige slordigheden permitteren.
Hoe dan ook, in de reacties die op de uitzending volgden, zagen we dat de meeste media als vanzelfsprekend de kant en het perspectief van de ‘witte onschuld’ van Jenny Douwes kozen, uiteraard zonder enige kennis van zaken over wat er nu daadwerkelijk aan de uitzending vooraf was gegaan. Meest schrijnend was nog wel de column van Angela de Jong in het AD, waaruit hier een alinea:
“In dit geval was Jenny Douwes, boegbeeld van de ‘blokkeerfriezen’, het slachtoffer. Want elke nieuwsredactie weet inmiddels: alles dat met Zwarte Piet te maken heeft, doet Twitter exploderen. En als er dan nog iemand boos van tafel opstaat, is de rel compleet. Dus in dit geval werd Douwes gisteravond onder valse voorwendselen naar de studio gelokt. Nee, ze hoefde echt niet in discussie met Jerry Afriyie van Kick Out Zwarte Piet. Hij zou enkel op de eerste rij zitten. Maar verrassing: live in de uitzending vroeg Huys Afriyie natuurlijk tóch aan tafel. Met de zalvende domineeswoorden dat zijn tafel voor iedereen is en dat iedereen daar zijn verhaal mag doen. Op een ding had de redactie niet gerekend: dat Douwes bleef zitten. Slim, vond ik. Want zo kon ze ons kijkers haarfijn uitleggen op welke schandalige wijze ze genaaid werd door Twan en zijn redactie.”
Dat Angela de Jong de kant koos van de witte vrouw, zonder dat ze ook maar een begin van kennis had over de voorgesprekken die er met Jerry Afriyie en Jenny Douwes waren geweest, zegt eigenlijk alles over de onbewuste vooroordelen jegens Nederlanders met een Afrikaanse achtergrond.
In dat kader is de weigering van premier Rutte om met de mensen van Kick Out Zwarte Piet in gesprek te gaan eveneens méér dan tekenend. Wél praten met wet-overtredende boeren, wél praten met geen-handen-gevende gele hesjes, maar niet met een van de meest fatsoenlijke actievoeders van Nederland, Jerry Afriyie.
De internationale luchtvaartsector Deze week publiceerde Al Jazeera een artikel over hoe de internationale luchtvaartindustrie Afrika als tweederangs-continent beschouwt. Veel daarin beschreven zaken zijn voor mensen die geregeld naar Afrika reizen, zeer herkenbaar.
Neem het Brusselse vliegveld Zaventem. Daar vertrekken de vluchten naar Afrika op de meest ver weg gelegen vertrekhal, min of meer afgescheiden van de rest van het vliegveld. De ‘Africa Terminal’, zoals passagiers deze vertrekhal noemen, kent als enige hal geen winkels; je kunt er alleen – en zeer beperkt – wat drank en snacks kopen.
Passagiers die vanuit Afrika naar de Verenigde Staten of Canada vliegen, doen dat vaak via Europa, en veelal met dezelfde luchtvaartmaatschappij. Eerst met Air France van Afrika naar Europa, daarna met Air France van Europa naar Noord-Amerika. Het verschil tussen de Afrika/Europa- en Europa/Noord-Amerika-vluchten springt dan extra in het oog.
De vluchten van Europa naar Noord-Amerika kennen meer beenruimte, grotere touchscreen monitoren en (volgens veel Afrikaanse passagiers) vriendelijker cabinepersoneel. Daar waar op de vluchten van Europa naar Noord-Amerika meestal het nieuwste materieel wordt ingezet, wordt op vluchten naar Afrika structureel met het oudste materieel gevlogen. Zo is er op veel vluchten naar Noord-Amerika wifi aan boord, maar naar Afrika uiteraard niet. Air France biedt reizigers naar de VS wél en reizigers naar Afrika géén USB-poort. Het entertainment-aanbod op vluchten naar Afrika is beperkt, daar waar dat op vluchten naar de VS breed is.
Een passagier uit Sierra Leone vertelde dat KLM haar maar liefst 8 uur in het vliegtuig op luchthaven Schiphol liet wachten, op doorreis van de VS naar Freetown in Sierra Leone. Halverwege de wachttijd kreeg ze alleen water en crackers. En een Nigeriaanse passagier die via Parijs terugvloog naar de Nigeriaanse hoofdstad Abuja, zat door een staking twee dagen vast op luchthaven Charles de Gaulle.
Daar waar voor passagiers met een EU- of Amerikaans paspoort hotelaccommodatie werd geregeld, moest deze HR-manager van Save the Children uit Nigeria de nacht doorbrengen in de airport lounge. Pas nadat hij zijn beroep noemde en aangaf voor welke organisatie hij werkte, kreeg hij de volgende dag alsnog hotelaccommodatie aangeboden. Maar de standaard was: Afrikaanse passagiers slapen in de airport lounge.
Bovenstaande schetst nog een zeer beperkt beeld van de grote verschillen waarop onze internationale samenlevingen omgaan met witte en zwarte wereldburgers.
Gelukkig neemt het bewustzijn hierover wel toe, zoals de inmiddels dertienjarige Amerikaanse activiste Naomi Wadler hieronder haarfijn uitlegt. Dat geeft hoop.
Dit artikel is ook gepubliceerd op advariety.today

Meer over:

opinie
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.