Banksy ontmaskert de wereld van het flitskapitaal en de speculatie

De kunstenaar Banksy heeft weer een geweldige stunt uitgehaald. Nadat een werk van hem keurig met lijst en al voor een miljoen was geveild bij Sotheby’s, versnipperde het zichzelf. Dat had hij er zo ingebouwd. Er bleef maar een smalle strook van de oorspronkelijke afbeelding over. Men vermoedt dat het werk daardoor in waarde zal stijgen. Vernietiging levert zo winst op.

Volgens mij heeft nog nooit iemand de wereld van het flitskapitaal en de speculatie zo indringend verbeeld. Je koopt voor een miljoen aan aandelen en de waarde verdampt waar je bij staat. Althans, zo gaat het in de meeste gevallen niet. Dat verdampen loopt met horten en stoten. Je hebt je een of ander plan aan laten praten en als de uitkomst tegenvalt en je op je oude dag met lege handen zit, wijzen ze op de kleine lettertjes en de bekende waarschuwing: “In het verleden behaalde resultaten, geven geen garantie voor de toekomst. O domoor, wat heb je nou gedaan? Een aflossingsvrije hypotheek genomen? Heb je ons geloofd toen we zeiden dat je een dief was van je eigen portemonnee als je die kans aan je voorbij lieten gaan? Nee, overwaarde is er niet. Wat bedoelt U overwaarde.”

Maar ineens zeggen ze dat de crisis voorbij is en dan schieten de huizenprijzen weer in de hoogte. Wie een koopwoning heeft, vooral op de juiste plek, kan zich nu rijk rekenen maar als de volgende crisis zich aandient sta je met je paleisje ineens weer onder water. Waarde ontstaat, waarde verdwijnt. Het is allemaal ongrijpbaar. Het is emotie. Het is nep. Het is fantasie. Het is wat de gek ervoor geeft. De stenen en het woonoppervlak en het comfort en de plavuizen vloer blijven hetzelfde.

Of je ziet dat de koopkracht van je bankrekening naar beneden knalt omdat elders in de wereld “de markten” in de weer zijn en speculanten je munt aanvallen, nu de regering van je land weigert de pensioenen te verlagen of de sociale voorzieningen af te breken. Of omdat een ander vergelijkbaar land dat doet en diezelfde markten nu ook jouw munt niet meer vertrouwen.

Dit  alles heeft niets te maken met het creëren van echte waarde zoals vaklieden dat doen of fabrikanten. Het is wind. En als die windhandelaren weer eens een crisis hebben veroorzaakt, dan krijgen de scheppers van werkelijke tastbare producten, van reële waarde geen krediet meer omdat het risico te groot is.

Van die werkelijkheid heeft Banksy met zijn laatste kunstwerk een aanschouwelijk voorbeeld gegeven. Dat is goud waard.