Bij de gemeenteraadsverkiezingen vlucht Volt naar voren

Volt houdt erg van transparantie en dus kunnen leden online veel partij-documenten vinden. Er is een probleem: dan lekt er weleens wat uit. Zo was daar het overzicht van de afdelingen van Volt en hun voorbereidingen op de gemeenteraadsverkiezingen van maart. Volt heeft een tiental afdelingen opgezet in de hoop op allerlei plekken mee te kunnen doen. Het document over de afdelingen was niet te downloaden, waarschijnlijk om uitlekken te ontmoedigen. Later werd het helemaal offline gehaald. Te riskant, al die transparantie.

Inzage in zo’n document helpt om te begrijpen hoe Volt de gemeenteraadsverkiezingen voorbereidt. De partij heeft een hele rits aan eisen en criteria: Volt kijkt of er een gekozen bestuur en kandidatencommissie zijn, of er wordt gewerkt aan een beleidsprogramma en of er onder de functionarissen wel voldoende vrouwen aanwezig zijn. We kunnen kort zijn over hoe de vlag er ruim een maand geleden bij hing: niet goed, want slechts vijf afdelingen, waaronder Amsterdam, Utrecht en Groningen, voldeden volgens Volt aan de criteria. Op veel andere plekken twijfelde het bestuur over deelname.

Een grootse aankondiging Volt had al een tijdje terug bepaald dat deze maandag zou worden aangekondigd waar de partij meedoet. Dat gaat in 23 gemeenten gebeuren en dan met name in de grote steden. We zien hier wie intern het pleit heeft verloren: de partijtop die het aantal gemeenten wilde beperken. Men heeft de interne en externe druk niet kunnen weerstaan: Volt staat immers goed in de peilingen en dus kan die populariteit nu worden verzilverd. Of dat lukt is niet helemaal zeker: de aankondiging van Volt om in deze gemeenten mee te doen ging maandag aan velen voorbij. Een grootse aftrap ziet er heel anders uit.

Bij een ledenvergadering in Amersfoort was men twee maanden geleden nog zenuwachtig of de afdeling wel mee mocht doen. Zou het landelijk bestuur wel tot een positief oordeel komen? We hoorden toen de lokale voorzitter beweren dat het kantje boord was, maar dat Amersfoort wel de goede kant uitging. Nu staat Amersfoort gewoon op de lijst van deelnemende gemeenten. Het glas is halfvol en halfleeg: wat is precies het criterium om te zeggen dat een afdeling voldoende voorbereid is? Het heeft er alle schijn van dat Volt de eisen heeft teruggeschroefd en daarom voldoen veel afdelingen opeens alsnog.

Dat zie je als je doorklikt in het overzicht. De ochtend na de aankondiging zijn er in twaalf van de 23 gemeenten alleen vacatures te vinden. Er is geen bestuur te vinden van Alkmaar, Apeldoorn, Breda, Den Haag, Deventer, Haarlem, Leiden, Maastricht, Tilburg, Veere, Vlissingen en Zwolle. Behalve Maastricht zijn dit – natuurlijk niet toevallig – allemaal gemeenten die helemaal niet op de nominatie stonden om mee te doen. Misschien bestaan die lokale besturen wel, maar de hele voorbereiding is zo’n haastklus dat men niet eens de website kan updaten. Rara wat is de reden dat de partijtop minder gemeenten wilde?

Waar wel en niet? We hoorden Volt in het verleden praten over lokale problemen in de grensregio’s die de reden zouden zijn om deel te nemen aan de lokale verkiezingen. Maar grensgemeenten zijn inmiddels nergens meer te bekennen, met uitzondering van Maastricht, dus dit is de motivatie om deel te nemen in ieder geval niet. Zelfs Enschede – waar Volt wel een team heeft – staat niet op de lijst. Daar waren de voorbereidingen kennelijk in een dermate erbarmelijke staat dat Volt de gok niet aandurfde. Volt kiest vrijwel uitsluitend voor studentensteden. Ook daarom is de afwezigheid van Enschede opvallend.

In de studentensteden zullen ongetwijfeld veel jonge mensen rondlopen die wel de gemeenteraad in willen om hun carrière een boost te geven. Volt is ook populair onder deze doelgroep dus een mooie uitslag lijkt op voorhand gegarandeerd. Niemand stelt er een kritische vraag over. Eentje dan: wat schieten studenten ermee op dat Volt in Delft, Groningen en Utrecht gaat concurreren met bestaande studentenpartijen? Die worden in potentie weggevaagd en zo worden clubs met ervaring vervangen door een partij die lokaal nog nooit één relevant voorstel heeft gedaan. Worden studenten daar beter van?

Er is één geruststelling: de deelname in al deze gemeenten is natuurlijk nog niet echt definitief. Volt heeft alle ruimte om later alsnog gemeenten te schrappen. Iets zegt me dat dat nog wel gaat gebeuren.