Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

AIVD waarschuwt in jaarverslag voor forse opleving extreemrechts

  •  
29-04-2020
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
382 keer bekeken
  •  
Anti-Pietendemonstratie tijdens intocht Eindhoven

© 2018-11-17 14:28:51 EINDHOVEN - Ongeregeldheden bij de intocht van Sinterklaas in Eidhoven. Leden van de harde kern van PSV geven een tegendemonstratie op de actie van Kick Out Zwarte Piet. A

De AIVD ziet wereldwijd een forse opleving van rechts-extremisme. Dat staat in het jaarverslag (.pdf) van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst dat woensdag door minister Ollongren (Binnenlandse Zaken) naar de Tweede Kamer werd gestuurd. In Nederland was die extreemrechtse opleving vooral online te zien, staat in het rapport. Als voorbeeld wordt het vaak met Forum voor Democratie in verband gebrachte Erkenbrand genoemd.
Extreemrechts Wanneer de AIVD spreekt over rechtsextremisme, moet volgens de dienst het beeld van de traditionele neonazi grotendeels worden losgelaten. Dat is altijd een marginale groep gebleven, zegt de AIVD. Dat geldt echter niet voor de neonazi-ideologie. Die is grotendeels overgenomen door verschillende zogenaamde alt-right-bewegingen. Het nieuwe extreemrechts kenmerkt zich door ‘een mengvorm van verschillende ideologieën, oud en nieuw’, waarbij islamhaat ‘de belangrijkste nieuwe ideologische drijfveer’ is.
Volgens de AIVD was 2019 het jaar van de extreemrechtse aanslagplegers wereldwijd. Daarbij worden de aanslag op de moskee in het Nieuw-Zeelandse Christchurch genoemd, maar ook de door die terrorist geïnspireerde terreurdaden in het Noorse Oslo of Duitse Halle. Dit copycat-gedrag wordt versterkt doordat terroristen en hun sympathisanten elkaar vinden op rechts-extremistische websites en besloten groepen. De AIVD schrijft: ‘Extreme content kan mensen aanzetten tot radicalisering of zelfs tot geweld. Ook Nederlanders zijn lid van dergelijke internationale onlinegroepen.’
Een voorbeeld van zo’n Nederlands extreemrechts netwerk, is Erkenbrand. Daarover schrijft de AIVD: ‘Deze Nederlandse alt-rechtsbeweging heeft als uiteindelijk doel om een autoritair politiek bestel te realiseren dat alleen de grondrechten van de witte burger (man) waarborgt.’
Een ander gevaar schuilt in ‘traditionele rechts-extremisten’ die zeer sterk reageren op de acties van anti-racismeactivisten en daarbij aansluiting zoeken bij lokaal protesterende burgers. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij anti-Zwarte Piet-demonstraties waar antiracisten worden belaagd en mishandeld of antiracisten wier huisadressen online worden gedeeld.
Links en anti-racisme De AIVD heeft in 2019 geen gewelddadigheden van links-extremisme geregistreerd. ‘Linkse groeperingen’ concentreerden zich volgens de veiligheidsdienst ‘op activisme in de vorm van demonstraties en burgerlijke ongehoorzaamheid. De acties zijn, mede ten gevolge daarvan, minder persoonsgericht. Op deze manier wordt een grotere groep belangstellenden bereikt, voor wie extremisme een brug te ver is.’ De AIVD signaleerde ook een sterk toegenomen aantal klimaatactivistische acties, maar die vormden ‘geen bedreiging voor de democratische rechtsorde’.
De AIVD signaleert ook een opkomst van zogenaamde “identitaire bewegingen”. Genoemd wordt met name ‘een trend in de opkomst van antiracismegroepen die vanuit hun eigen identiteit ageren tegen in hun ogen koloniale en racistische elementen in de Nederlandse samenleving.’ Maar daarover staat in het jaarverslag: ‘De AIVD heeft geen aanwijzingen dat op dit moment sprake is van radicalisering van enige omvang of van het zich afwenden van de Nederlandse samenleving.’
Jihadisme De dreiging van islamitisch geïnspireerd terrorisme is opnieuw afgenomen, net als het aantal aanslagen, een daling die in 2017 is ingezet. Desondanks is de dreiging ‘aanzienlijk’ schrijft de AIVD. Een Nederlandse jihadistische beweging is nagenoeg onzichtbaar in het openbare leven. Volgens de AIVD is dat vanwege ‘organisatorische en ideologische verdeeldheid en gebrek aan hiërarchie en leiderschap’. De wel aanwezige dreiging komt dan ook vooral van buitenaf, meer specifiek Syrië en Irak. Die landen blijven ‘de belangrijkste basis’ voor het nog niet uitgespeelde Islamitische Staat.
Rusland Naast extremisme vormt ook spionage een dreiging, schrijft de AIVD. Die komt vooral uit Rusland en China. Die landen proberen volgens de AIVD invloed te krijgen op Nederlandse belangen qua economie, wetenschap en techniek. Over Rusland schrijft de veiligheidsdienst dat vanuit het Kremlin sprake is van ‘voortdurende (online) beïnvloedingsactiviteiten op sociale media vanuit Rusland, waarbij de beïnvloeding van de beeldvorming ten aanzien van de toedracht van de ramp met vlucht MH17 een grote rol speelt.’ Vorige week onthulde onderzoeksprogramma Zembla hoe een Nederlandse politicus als Thierry Baudet banden onderhoudt met aan het Kremlin-gelieerde personen en een opvallende pro-Russische politiek voert.
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.